ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരചരിത്രത്തിൽ പ്രശംസയും വിവാദങ്ങളും ഒരുപോലെ ഏറ്റുവാങ്ങിയ വ്യക്തിത്വമാണ് വിനായക് ദാമോദർ സവർക്കർ. അദ്ദേഹത്തെ അനുസ്മരിക്കുന്നവർ “വീർ” (ധീരൻ) സവർക്കർ എന്ന് ആദരവോടെ വിശേഷിപ്പിക്കുമ്പോൾ, വിമർശകർ അദ്ദേഹത്തെ ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാരിന് ദയാഹർജികൾ സമർപ്പിച്ച വിപ്ലവകാരി, ദ്വിരാഷ്ട്രവാദത്തിന് പിന്തുണ നൽകിയ രാഷ്ട്രീയ നേതാവ്, മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ വധത്തിൽ ആരോപണവിധേയൻ എന്നീ നിലകളിൽ വിലയിരുത്തുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതം, ചിന്തകൾ, രാഷ്ട്രീയ നിലപാടുകൾ എന്നിവ ഇന്ത്യൻ ചരിത്രത്തിലും പൊതുരംഗത്തും ഇന്നും സജീവമായ സംവാദങ്ങൾക്ക് വഴിയൊരുക്കുന്നുണ്ട്.
ബാല്യം – വിദ്യാഭ്യാസം
സവർക്കർ “ഫ്രീ ഇന്ത്യാ സൊസൈറ്റി” എന്ന സംഘടന രൂപീകരിച്ചു. ഇതിലൂടെ വിപ്ലവ ആശയങ്ങൾ പ്രചരിപ്പിക്കുകയും ബ്രിട്ടീഷ് വിരുദ്ധ പ്രവർത്തനങ്ങൾക്ക് നേതൃത്വം നൽകുകയും ചെയ്തു. ഇന്ത്യയിൽ തന്റെ സഹോദരൻ ഗണേഷ് സവർക്കർ സ്ഥാപിച്ച “മിത്ര മേള” എന്ന രഹസ്യ സംഘടനയെ പിന്നീട് 1904-ൽ “അഭിനവ് ഭാരത് സൊസൈറ്റി” ആയി പുനഃസംഘടിപ്പിച്ചു. ഇത് സായുധ വിപ്ലവത്തിലൂടെ ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണം അവസാനിപ്പിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യത്തോടെ പ്രവർത്തിച്ച ഒരു രഹസ്യ സംഘടനയായിരുന്നു.
1909-ൽ അദ്ദേഹം രചിച്ച “The Indian War of Independence of 1857” എന്ന പുസ്തകം ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാർ നിരോധിച്ചു. 1857-ലെ ശിപായി ലഹളയെ ഇന്ത്യയുടെ ആദ്യത്തെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരമായി വിശേഷിപ്പിച്ച ഈ പുസ്തകം, നിരോധിക്കപ്പെട്ടെങ്കിലും രഹസ്യമായി യൂറോപ്പിൽ അച്ചടിച്ച് ഇന്ത്യയിലേക്ക് കടത്തിക്കൊണ്ടുവരികയും വിപ്ലവകാരികൾക്കിടയിൽ വലിയ പ്രചോദനമാകുകയും ചെയ്തു.
1909-ൽ നാസിക് ജില്ലാ കളക്ടർ എ.എം.ടി. ജാക്സന്റെ കൊലപാതകവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് 1910-ൽ ലണ്ടനിൽ വെച്ച് സവർക്കർ അറസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഈ കൊലപാതകം ‘അഭിനവ് ഭാരത് സൊസൈറ്റി’യുമായി ബന്ധമുള്ളവരാണ് നടത്തിയത്. ഇന്ത്യയിലേക്ക് കപ്പലിൽ കൊണ്ടുവരുന്നതിനിടെ ഫ്രാൻസിലെ മാർസെയിൽ തുറമുഖത്ത് വെച്ച് കപ്പലിൽ നിന്ന് രക്ഷപ്പെടാൻ ശ്രമിച്ചെങ്കിലും ഫ്രഞ്ച് അധികൃതരുടെ സഹായത്തോടെ ബ്രിട്ടീഷുകാർ അദ്ദേഹത്തെ പിടികൂടി. ഈ സംഭവം അന്താരാഷ്ട്രതലത്തിൽ ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടുകയും ഫ്രാൻസിന്റെ പരമാധികാരത്തെ ലംഘിച്ചുകൊണ്ട് നടന്ന അറസ്റ്റാണോ എന്ന വിഷയത്തിൽ ഹേഗ് ഇന്റർനാഷണൽ കോടതിയിൽ കേസാവുകയും ചെയ്തു. എങ്കിലും ബ്രിട്ടീഷുകാർക്ക് അനുകൂലമായ നിലപാടായിരുന്നു കോടതി സ്വീകരിച്ചത്. തുടർന്ന്, സവർക്കർക്ക് രണ്ട് ജീവപര്യന്തം തടവ് (അമ്പത് വർഷം) വിധിക്കുകയും അന്തമാനിലെ കുപ്രസിദ്ധമായ സെല്ലുലാർ ജയിലിൽ (കാലാപാനി) വർഷങ്ങളോളം തടവിൽ കഴിയേണ്ടി വരികയും ചെയ്തു.
ജയിലിലെ ജീവിതവും ദയാഹർജികളും
ആൻഡമാൻ ജയിലിലെ ജീവിതം അദ്ദേഹത്തെ ശാരീരികമായും മാനസികമായും തളർത്തി. ‘എണ്ണ മില്ലിൽ‘ കഠിനാധ്വാനം ചെയ്യാനും ചകിരി ഉണ്ടാക്കാനും മറ്റും നിർബന്ധിതനാവുകയും, ഏകന്ത തടവറയിൽ കഴിയുകയും ചെയ്തു. ഈ കാലഘട്ടത്തിൽ സവർക്കർ ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാരിന് പലവട്ടം ദയാഹർജികൾ സമർപ്പിച്ചു. രേഖകൾ പ്രകാരം, 1911, 1913, 1914, 1917, 1920 എന്നീ വർഷങ്ങളിലാണ് അദ്ദേഹം ദയാഹർജികൾ നൽകിയത്. ഈ അപേക്ഷകളിൽ, “മോചിപ്പിക്കുകയാണെങ്കിൽ ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തോട് കൂറ് പുലർത്താമെന്നും രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ നിന്ന് വിട്ടുനിൽക്കാമെന്നും” അദ്ദേഹം ഉറപ്പ് നൽകിയിരുന്നു. ഇക്കാര്യം പിന്നീട് അക്ഷരം പ്രതി അദ്ദേഹം പരിപാലിക്കുകയും ചെയ്തു.
ഈ ദയാഹർജികൾ അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ വിവാദങ്ങളിലൊന്നായി ഇന്നും നിലനിൽക്കുന്നു. വിമർശകർ ഇതിനെ സവർക്കറുടെ “കീഴടങ്ങലായി” വ്യാഖ്യാനിക്കുകയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ “വിപ്ലവകാരി” എന്ന പ്രതിച്ഛായക്ക് കോട്ടം വരുത്തുകയും ഭീരുവായി മാറ്റുകയും ചെയ്തു. എന്നാൽ, അദ്ദേഹത്തിന്റെ അനുയായികൾ ഇതിനെ “ജീവൻ രക്ഷിച്ച് ഭാവിയിൽ സ്വാതന്ത്ര്യ സമര പ്രവർത്തനങ്ങൾ മുന്നോട്ട് കൊണ്ടുപോകാനുള്ള ഒരു ശ്രമമായും” ന്യായീകരിക്കുന്നു. 1921-ൽ അദ്ദേഹത്തെ രത്നഗിരി ജയിലിലേക്ക് മാറ്റുകയും 1924-ൽ അവിടെനിന്ന് മോചിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു. രത്നഗിരിയിൽ വീട്ടുതടങ്കലിൽ കഴിയുമ്പോൾ രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനങ്ങളിൽ നിന്ന് വിട്ടുനിൽക്കണമെന്നും ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാരിന്റെ അനുമതിയില്ലാതെ രത്നഗിരി ജില്ല വിട്ടുപോകരുതെന്നും അദ്ദേഹത്തിന് വ്യവസ്ഥകളുണ്ടായിരുന്നു. 1937-ലാണ് അദ്ദേഹത്തിന് ഈ നിയന്ത്രണങ്ങളിൽ നിന്ന് പൂർണ്ണ സ്വാതന്ത്ര്യം ലഭിക്കുന്നത്.
രാഷ്ട്രീയ ജീവിതവും സ്വാതന്ത്ര്യ സമരത്തിലെ വിഘാതങ്ങളും
ജയിൽമോചിതനായ ശേഷം സവർക്കറുടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം പ്രധാനമായും അഖില ഭാരതീയ ഹിന്ദു മഹാസഭയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതായിരുന്നു. 1937-ൽ അദ്ദേഹം ഹിന്ദു മഹാസഭയുടെ അധ്യക്ഷനായി തിരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടു. രാഷ്ട്രീയ മുന്നേറ്റങ്ങൾക്കായോ സ്വാന്തന്ത്ര്യസമരങ്ങളുമായോ അദ്ദേഹം ചേർന്നു നിന്നിരുന്നില്ല. ബ്രട്ടീഷുകാർക്ക് ദയാഹർജികൾ കൊടുക്കുമ്പോൾ പറഞ്ഞതുപ്രകാരം അനുസരണയുള്ള ആളായി തന്നെ അദ്ദേശം ശേഷജീവിതം തുടർന്നു.
- ഹിന്ദുത്വ ആശയം: സവർക്കറുടെ ഏറ്റവും പ്രധാനപ്പെട്ട സംഭാവനകളിലൊന്ന് “ഹിന്ദുത്വം” എന്ന ആശയത്തിന് രാഷ്ട്രീയമായ ഒരു രൂപം നൽകിയതാണ്. 1923-ൽ രത്നഗിരി ജയിലിൽ കഴിയുമ്പോൾ അദ്ദേഹം രചിച്ച “Essentials of Hindutva” എന്ന ഗ്രന്ഥത്തിലൂടെയാണ് ഈ ആശയം അവതരിപ്പിച്ചത്. ഇന്ത്യയെ ഹിന്ദുക്കളുടെ (ഹിന്ദുക്കൾ, ബുദ്ധമതക്കാർ, ജൈനർ, സിഖ് മതക്കാർ എന്നിവരടക്കം) രാഷ്ട്രമെന്ന നിലയിൽ വിഭാവനം ചെയ്യുകയും, ഇന്ത്യ ഒരു ഹിന്ദുരാഷ്ട്രമാകണം എന്ന് വാദിക്കുകയും ചെയ്തു. ഹിന്ദുത്വത്തെ ഒരു മതപരമായ ആശയമായിട്ടല്ല, മറിച്ച് സാംസ്കാരികവും ദേശീയവുമായ ഒരു സ്വത്വമായിട്ടാണ് അദ്ദേഹം അവതരിപ്പിച്ചത്. ജാതി വിവേചനത്തിനെതിരെയും അസ്പൃശ്യതാ നിർമ്മാർജ്ജനത്തിനായും സവർക്കർ നിലകൊണ്ടിരുന്നു.
- ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ സമരം (1942) എതിർത്തത്: മഹാത്മാഗാന്ധിയുടെ നേതൃത്വത്തിൽ നടന്ന ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ സമരത്തെ ഹിന്ദു മഹാസഭയും സവർക്കറും എതിർത്തു. ഈ നിലപാട് ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിൽ ഒരു വലിയ വിഘാതമായി പലരും വിലയിരുത്തി. ബ്രിട്ടീഷുകാർ രണ്ടാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുമ്പോൾ അവരെ പിന്തുണച്ച് സൈനികമായി ശക്തിപ്പെടുകയും ആന്തരികമായി തങ്ങളുടെ താൽപ്പര്യങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുകയും ചെയ്യുന്നതാണ് ഇന്ത്യക്ക് ഗുണകരമെന്ന് അദ്ദേഹം വാദിച്ചു. “Stick to your posts” (നിങ്ങളുടെ സ്ഥാനങ്ങളിൽ ഉറച്ചുനിൽക്കുക) എന്ന മുദ്രാവാക്യത്തോടെ, ബ്രിട്ടീഷ് വിരുദ്ധ സമരങ്ങളിൽ പങ്കെടുക്കാതെ ജോലി തുടരാൻ അദ്ദേഹം അനുയായികളെ നിർദ്ദേശിച്ചു. കൂടാതെ, ഹിന്ദുക്കൾ ബ്രിട്ടീഷ് സൈന്യത്തിൽ ചേർന്ന് സൈനിക പരിശീലനം നേടാനും ആഹ്വാനം ചെയ്തു. ഇതിനെ “ഹിന്ദു militarisation” എന്ന് അദ്ദേഹം വിശേഷിപ്പിച്ചു. സ്വാതന്ത്ര്യസമരം അതിന്റെ പാരമ്യത്തിലെത്തി നിൽക്കുമ്പോൾ, മഹാത്മാഗാന്ധി ‘do or die‘ എന്ന മുദ്രാവാക്യവുമായി മുന്നോട്ട് വന്നപ്പോൾ, സവർക്കറുടെ ഈ നിലപാട് ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണത്തെ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നതിന് തുല്യമാണെന്ന് വിമർശകർ ചൂണ്ടിക്കാട്ടി.
- ദ്വിരാഷ്ട്രവാദം: മുഹമ്മദാലി ജിന്ന മുസ്ലീങ്ങൾക്കായി ഒരു പ്രത്യേക രാജ്യം ആവശ്യപ്പെടുന്നതിന് മുൻപ് തന്നെ സവർക്കർ ദ്വിരാഷ്ട്രവാദം മുന്നോട്ട് വെച്ചിരുന്നു. 1937-ൽ അഹമ്മദാബാദിൽ നടന്ന ഹിന്ദു മഹാസഭയുടെ സമ്മേളനത്തിൽ അദ്ദേഹം “ഇന്ത്യയിൽ രണ്ട് രാഷ്ട്രങ്ങളുണ്ട്- ഹിന്ദുക്കളും മുസ്ലീങ്ങളും” എന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ചു. പിന്നീട് 1943-ൽ അദ്ദേഹം ജിന്നയുടെ ദ്വിരാഷ്ട്രവാദത്തോട് തനിക്ക് വിയോജിപ്പില്ലെന്ന് പരസ്യമായി പ്രസ്താവിച്ചു. ഇത് ഇന്ത്യയുടെ ഐക്യത്തിനും മതേതര സ്വഭാവത്തിനും വിരുദ്ധമായ നിലപാടായി വിമർശിക്കപ്പെട്ടു. ഭാരതത്തിന്റെ അഖണ്ഡതയെ ചോദ്യം ചെയ്യുന്നതും മതപരമായ വിഭജനത്തിന് ആക്കം കൂട്ടുന്നതുമാണ് ഈ പ്രസ്താവനയെന്ന് പല ചരിത്രകാരന്മാരും വിമർശകരും അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു.
ഗാന്ധിവധവും കേസിലെ പങ്കാളിത്തത്തെക്കുറിച്ചുള്ള ആരോപണങ്ങളും
1948 ജനുവരി 30-ന് മഹാത്മാഗാന്ധി കൊല്ലപ്പെട്ടപ്പോൾ, കൊലപാതകം നടത്തിയ നാഥുറാം ഗോഡ്സെയും കൂട്ടരും ഹിന്ദു മഹാസഭാ വൃത്തങ്ങളിൽ നിന്നുള്ളവരാണെന്ന് തെളിഞ്ഞു. ഗാന്ധി വധത്തിന്റെ ഗൂഢാലോചനക്കേസിൽ സവർക്കറെ പ്രതിചേർത്തു. എന്നാൽ, കേസിൽ നേരിട്ടുള്ള തെളിവുകളോ മതിയായ സാക്ഷിമൊഴികളോ ഇല്ലാതിരുന്നതിനാൽ 1949 ഫെബ്രുവരി 10-ന് കോടതി അദ്ദേഹത്തെ കുറ്റവിമുക്തനാക്കി.
എന്നിരുന്നാലും, അദ്ദേഹത്തിനെതിരായ ആരോപണങ്ങൾ പൂർണ്ണമായും കെട്ടടങ്ങിയില്ല.
- കപൂർ കമ്മീഷൻ റിപ്പോർട്ട് (1969): ഗാന്ധി വധത്തെക്കുറിച്ച് അന്വേഷിക്കാൻ രൂപീകരിച്ച ജസ്റ്റിസ് ജീവൻ ലാൽ കപൂർ കമ്മീഷൻ (1969) സമർപ്പിച്ച റിപ്പോർട്ടിൽ സവർക്കർക്ക് വധത്തിൽ പങ്കുണ്ടെന്ന് സൂചിപ്പിക്കുന്ന ചില “സൂചനകൾ” ഉണ്ടായിരുന്നു. കമ്മീഷൻ റിപ്പോർട്ടിൽ, ഗോഡ്സെയുടെ സഹപ്രവർത്തകനും കേസിലെ മാപ്പുസാക്ഷിയുമായ ദിഗംബർ ബാഡ്ഗേയുടെ മൊഴിക്ക് വലിയ പ്രാധാന്യം നൽകി. ഗാന്ധിജിയെ കൊല്ലുന്നതിന് ദിവസങ്ങൾക്കു മുമ്പ് ഗോഡ്സെയും നാരായൺ ആപ്തേയും സവർക്കറെ കണ്ടിരുന്നുവെന്ന് ബാഡ്ഗേ മൊഴി നൽകിയിരുന്നു. ഈ കൂടിക്കാഴ്ചയെക്കുറിച്ചും ഗൂഢാലോചനയെക്കുറിച്ചും ചില സൂചനകൾ ലഭിച്ചുവെന്ന് കമ്മീഷൻ കണ്ടെത്തി. കമ്മീഷൻ റിപ്പോർട്ടിന്റെ ഒരു ഭാഗത്ത് ഇങ്ങനെ പറയുന്നു: “എല്ലാ വസ്തുതകളും കൂട്ടിച്ചേർത്ത് നോക്കുമ്പോൾ, ഗാന്ധി വധ ഗൂഢാലോചനയെക്കുറിച്ച് സവർക്കർക്ക് അറിവുണ്ടായിരുന്നു എന്ന നിഗമനത്തിൽ എത്താൻ കഴിയുന്ന ഒരേയൊരു നിഗമനം ബാഡ്ഗേയുടെ മൊഴിയാണ്.” എന്നിരുന്നാലും, നിയമപരമായി ഈ മൊഴിക്ക് മതിയായ പിന്തുണയില്ലാത്തതിനാൽ അദ്ദേഹത്തെ ശിക്ഷിക്കാൻ കഴിഞ്ഞില്ല.
- വ്യക്തമായ തെളിവുകളുടെ അഭാവം: സവർക്കർക്ക് ഗാന്ധിവധത്തിൽ നേരിട്ട് പങ്കുണ്ടെന്ന് തെളിയിക്കാൻ ശക്തമായ സാഹചര്യത്തെളിവുകളോ മതിയായ മറ്റു തെളിവുകളോ ഹാജരാക്കാൻ പ്രോസിക്യൂഷന് കഴിഞ്ഞില്ല. എന്നിരുന്നാലും, ഈ ആരോപണം അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതത്തെയും പൊതുജനത്തോടുള്ള അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രതിച്ഛായയെയും പിന്നീട് ഒരുപാട് കാലം വേട്ടയാടി.
സവർക്കറും ആർ.എസ്.എസും: ആശയപരമായ പ്രചോദനം

രാഷ്ട്രീയ സ്വയംസേവക സംഘം (ആർ.എസ്.എസ്) രൂപീകൃതമായതിൽ വിനായക് ദാമോദർ സവർക്കറുടെ ചിന്തകൾക്ക്, പ്രത്യേകിച്ച് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ‘ഹിന്ദുത്വ’ എന്ന ആശയത്തിന് നിർണായകമായ പങ്കുണ്ട്. ആർ.എസ്.എസിന്റെ സ്ഥാപകൻ ഡോ. കേശവ് ബലിറാം ഹെഡ്ഗേവാർ സവർക്കറുടെ എഴുത്തുകളിൽ നിന്ന് വലിയ പ്രചോദനം ഉൾക്കൊണ്ടിരുന്നു. ആർ.എസ്.എസ് മേധാവി മോഹൻ ഭാഗവത് ഉൾപ്പെടെയുള്ളവർ സവർക്കറെ ഒരു ദേശീയ ഐക്കണായി ഉയർത്തിക്കാട്ടുകയും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആശയങ്ങൾ സംഘടനയ്ക്ക് വഴികാട്ടിയാണെന്ന് പറയുകയും ചെയ്തിട്ടുണ്ട്.
- ഹിന്ദുത്വയുടെ സ്വാധീനം: സവർക്കർ 1923-ൽ രചിച്ച “Essentials of Hindutva” എന്ന പുസ്തകമാണ് ആർ.എസ്.എസിന്റെ അടിസ്ഥാന പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിന് അടിത്തറ പാകിയത്. ഈ പുസ്തകത്തിൽ, സവർക്കർ ഹിന്ദുക്കളെ ഒരു രാഷ്ട്രമായി നിർവചിക്കുകയും, ഇന്ത്യയെ ഒരു ഹിന്ദു രാഷ്ട്രമായി വിഭാവനം ചെയ്യുകയും ചെയ്തു. ആർ.എസ്.എസ് ഈ ആശയത്തെ പൂർണ്ണമായി ഉൾക്കൊള്ളുകയും, ഇന്ത്യയുടെ സാംസ്കാരിക സ്വത്വം ഹിന്ദുത്വത്തിൽ അധിഷ്ഠിതമാണെന്ന് പ്രചരിപ്പിക്കുകയും ചെയ്തു.
- പൊതുവായ പൈതൃകം: ഇന്ത്യയെ പിതൃഭൂമി (Fatherland), പുണ്യഭൂമി (Holy land) എന്നിവയായി കണക്കാക്കുന്നവരാണ് ഹിന്ദുക്കൾ എന്ന സവർക്കറുടെ ആശയം ആർ.എസ്.എസ് ഏറ്റെടുത്തു. ക്രിസ്ത്യാനികളെയും മുസ്ലീങ്ങളെയും സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം അവരുടെ പുണ്യസ്ഥലങ്ങൾ ഇന്ത്യക്ക് പുറത്തായതിനാൽ അവർക്ക് ഇന്ത്യയോട് പൂർണ്ണമായ കൂറ് ഉണ്ടാവില്ല എന്ന സവർക്കറുടെ വാദവും ആർ.എസ്.എസ് തങ്ങളുടെ പ്രത്യയശാസ്ത്രത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തി.
- ഹിന്ദു സംയോജനം: ജാതിയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഭിന്നിച്ചുനിന്നിരുന്ന ഹിന്ദു സമൂഹത്തെ ഏകീകരിക്കാനുള്ള സവർക്കറുടെ ശ്രമങ്ങളും (ഉദാഹരണത്തിന്, ദളിതർക്കായി ക്ഷേത്രപ്രവേശനം ആവശ്യപ്പെട്ടത്) ആർ.എസ്.എസിന് പ്രചോദനമായി. ഹിന്ദു സമൂഹത്തെ ഒറ്റക്കെട്ടാക്കി ശക്തിപ്പെടുത്തുക എന്നതായിരുന്നു അദ്ദേഹത്തിന്റെയും ആർ.എസ്.എസിന്റെയും ലക്ഷ്യം.
- സൈനികവൽക്കരണം: ഹിന്ദുക്കളെ സൈനികമായി ശക്തിപ്പെടുത്തണമെന്ന സവർക്കറുടെ ആഹ്വാനം (ഹിന്ദു മിലിട്ടറൈസേഷൻ) ആർ.എസ്.എസിന്റെ ‘ശാഖാ’ പ്രവർത്തനങ്ങളിലും ശാരീരിക പരിശീലനങ്ങളിലും പ്രതിഫലിച്ചു. ശാരീരികവും മാനസികവുമായ അച്ചടക്കത്തിലൂടെ ഹിന്ദു യുവാക്കളെ ശക്തരാക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യം ആർ.എസ്.എസ് പിന്തുടരുന്നു.
എന്നിരുന്നാലും, സവർക്കറും ആർ.എസ്.എസും തമ്മിൽ ചില വ്യത്യാസങ്ങളുണ്ടായിരുന്നെന്നും ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെടുന്നു. സവർക്കർ ഒരു നിരീശ്വരവാദിയും യുക്തിവാദിയുമായിരുന്നപ്പോൾ, ആർ.എസ്.എസ് ഹിന്ദുമതത്തിന്റെ ആചാരങ്ങൾക്കും വിശ്വാസങ്ങൾക്കും കൂടുതൽ ഊന്നൽ നൽകി. സവർക്കർ ഹിന്ദു മഹാസഭയിലൂടെ നേരിട്ടുള്ള രാഷ്ട്രീയ പ്രവർത്തനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടപ്പോൾ, ആർ.എസ്.എസ് ഒരു സാമൂഹിക-സാംസ്കാരിക സംഘടനയായിട്ടാണ് കൂടുതൽ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിച്ചത്. എങ്കിലും, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ഹിന്ദുത്വ ദേശീയവാദം ആർ.എസ്.എസിന്റെയും അതിന്റെ രാഷ്ട്രീയ വിഭാഗമായ ബി.ജെ.പിയുടെയും പ്രത്യയശാസ്ത്രപരമായ അടിത്തറയായി ഇന്നും തുടരുന്നു.
സാഹിത്യ സംഭാവനകൾ
സവർക്കർ ഒരു എഴുത്തുകാരനും കവിയും ആയിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാന സാഹിത്യ സംഭാവനകൾ ഇവയാണ്:
- “The Indian War of Independence of 1857” (1909): 1857-ലെ പോരാട്ടത്തെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരമായി അവതരിപ്പിച്ച ഈ പുസ്തകം നിരവധി വിപ്ലവകാരികൾക്ക് പ്രചോദനമായി.
- “Essentials of Hindutva” (1923): ഹിന്ദുത്വ ആശയത്തിന്റെ അടിസ്ഥാനപരമായ വിശദീകരണമുള്ള ഗ്രന്ഥം.
- “ചിത്രഗുപ്ത” എന്ന തൂലികാനാമത്തിൽ അദ്ദേഹം തന്റെ ആത്മകഥ രചിച്ചു.
- നിരവധി കവിതകളും രാഷ്ട്രീയ പ്രബന്ധങ്ങളും നാടകങ്ങളും അദ്ദേഹം എഴുതിയിട്ടുണ്ട്.
അവസാനകാലം
ജീവിതത്തിന്റെ അവസാനഘട്ടത്തിൽ സവർക്കർ കടുത്ത ആരോഗ്യപ്രശ്നങ്ങളാൽ ബുദ്ധിമുട്ടി. രോഗങ്ങളിൽ നിന്ന് മോചനം നേടാനായില്ലെന്ന് മനസ്സിലാക്കിയ അദ്ദേഹം, 1966 ജനുവരി 23-ന് “ആത്മാർപ്പണ” (voluntary fast unto death) എന്ന് പ്രഖ്യാപിച്ച് ആഹാരവും ഔഷധവും ഒഴിവാക്കി. 1966 ഫെബ്രുവരി 26-ന് മുംബൈയിൽ വെച്ച് അദ്ദേഹം അന്തരിച്ചു.
ഒരു വിലയിരുത്തൽ
വിനായക് ദാമോദർ സവർക്കറുടെ ജീവിതം ഇന്ത്യൻ ചരിത്രത്തിലെ ഒരു സങ്കീർണ്ണമായ അധ്യായമാണ്.
- അനുകൂല വശങ്ങൾ:
- ഇന്ത്യൻ വിപ്ലവപ്രസ്ഥാനങ്ങൾക്ക് ആദ്യകാലഘട്ടത്തിൽ പ്രചോദനവും സംഘടനാശക്തിയും നൽകി.
- 1857-ലെ സമരത്തെ “ആദ്യ സ്വാതന്ത്ര്യസമരം” എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ച അദ്ദേഹത്തിന്റെ പുസ്തകം നിരവധി വിപ്ലവകാരികൾക്ക് പ്രചോദനമായി.
- “ഹിന്ദുത്വ” ആശയം പിന്നീട് ഇന്ത്യൻ രാഷ്ട്രീയത്തിൽ വലിയ ചർച്ചകൾക്ക് വഴിവെക്കുകയും വലതുപക്ഷ ദേശീയ പ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെ പ്രത്യയശാസ്ത്രപരമായ അടിത്തറയായി മാറുകയും ചെയ്തു.
- ജാതി വിവേചനത്തിനെതിരെയും സാമൂഹിക പരിഷ്കരണങ്ങൾക്കായും അദ്ദേഹം വാദിച്ചു.
- വിമർശനാത്മക വശങ്ങൾ:
- ജയിലിൽ നിന്ന് മോചിപ്പിക്കാനായി പലവട്ടം ബ്രിട്ടീഷുകാരോട് ദയാഹർജികൾ സമർപ്പിച്ചത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ “വിപ്ലവവീരൻ” എന്ന പ്രതിച്ഛായയെ ചോദ്യം ചെയ്തു.
- 1942-ലെ ക്വിറ്റ് ഇന്ത്യാ സമരത്തിനെതിരെ നിന്നതും ബ്രിട്ടീഷ് സൈന്യത്തിൽ ചേരാൻ ആഹ്വാനം ചെയ്തതും ഇന്ത്യൻ സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തിന്റെ പൊതുവായ ഗതിക്ക് വിരുദ്ധവും ബ്രിട്ടീഷ് അനുകൂലവുമാണെന്ന് വിമർശകർ വിലയിരുത്തി.
- ദ്വിരാഷ്ട്രവാദത്തിന് പിന്തുണ നൽകിയത്, ഇന്ത്യയുടെ ഐക്യത്തിനും മതേതര നിലപാടുകൾക്കും വിരുദ്ധമായി വിലയിരുത്തപ്പെട്ടു. ഇത് ഇന്ത്യയുടെ വിഭജനത്തിന് ആക്കം കൂട്ടി എന്ന് വിമർശിക്കപ്പെടുന്നു.
- ഗാന്ധിവധവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ആരോപണം, കുറ്റം തെളിയിക്കപ്പെട്ടില്ലെങ്കിൽ പോലും, അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജീവിതത്തെ എന്നും വിവാദങ്ങളിൽ മുങ്ങിക്കുളിപ്പിച്ചു. കപൂർ കമ്മീഷൻ റിപ്പോർട്ടിലെ സൂചനകൾ ഈ നിഴൽ കൂടുതൽ ദീർഘിപ്പിച്ചു.
സമാപനം
വിനായക് ദാമോദർ സവർക്കർ ഇന്ത്യയുടെ ചരിത്രത്തിലെ വിശാലവും വിരുദ്ധാഭാസപൂർണവുമായ വ്യക്തിത്വമാണ്. അദ്ദേഹത്തെ ധീരനായ വിപ്ലവകാരിയും ശക്തനായ രാഷ്ട്രീയ ചിന്തകനുമായി കാണുന്നവരുണ്ട്. അതേസമയം, ദയാഹർജികളും രാഷ്ട്രീയപരമായ നിലപാടുകളും ഗാന്ധിവധത്തിലെ ആരോപണങ്ങളും അദ്ദേഹത്തെ വിമർശകരുടെ മുന്നിൽ ഒരു വിവാദപുരുഷനായും നിലനിർത്തുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ സ്വാതന്ത്ര്യസമരചരിത്രം പഠിക്കുമ്പോൾ, സവർക്കറെ ഒഴിവാക്കാനാവില്ല – എന്നാൽ, അദ്ദേഹത്തെ എങ്ങനെ വിലയിരുത്തുന്നു എന്നത് ഒരുപക്ഷേ ഇന്നും പ്രധാന ചോദ്യം തനെയാണ്..