ദേവദാസി, അഥവാ ‘ദൈവത്തിൻ്റെ ദാസി’. ഈ പദത്തിന് പിന്നിൽ ഒരുകാലത്ത് ഇന്ത്യൻ സംസ്കാരത്തിൻ്റെയും കലയുടെയും അത്യുന്നതങ്ങളിൽ വിളങ്ങിയ സ്ത്രീരത്നങ്ങളുടെ നൃത്തചുവടുകളുണ്ട്; ഒപ്പം, പിൽക്കാലത്ത് നിഷ്കരുണം ചവിട്ടിമെതിക്കപ്പെട്ട ആയിരക്കണക്കിന് ജീവിതങ്ങളുടെ കണ്ണീർപ്പൂക്കളുമുണ്ട്. ക്ഷേത്രഗോപുരങ്ങളുടെ നിഴലിൽ, ഭക്തിയുടെയും കലയുടെയും മറവിൽ, അവർ ജീവിച്ചതും, മരിച്ചതും, ഒടുവിൽ ഉയിർത്തെഴുന്നേറ്റതും ഇന്ത്യൻ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും സങ്കീർണ്ണമായ ഏടുകളിലൊന്നാണ്. ഇന്ത്യയിലെ, പ്രത്യേകിച്ച് ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ ക്ഷേത്രങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട് നിലനിന്നിരുന്ന ഒരു സങ്കീർണ്ണമായ സാമൂഹിക-മതപരമായ ആചാരമാണ്. ‘ദൈവത്തിന്റെ ദാസി’ (‘ദേവ’ – ദൈവം, ‘ദാസി’ – ദാസി/സേവിക) എന്നർത്ഥം വരുന്ന ഈ സമ്പ്രദായത്തിന് നൂറ്റാണ്ടുകളുടെ ചരിത്രമുണ്ട്.

ദേവദാസി സമ്പ്രദായത്തിന്റെ കൃത്യമായ ഉത്ഭവം അവ്യക്തമാണെങ്കിലും, സംഘകാല സാഹിത്യത്തിലും അതിനുശേഷമുള്ള ലിഖിതങ്ങളിലും ക്ഷേത്രങ്ങളെയും രാജസദസ്സുകളെയും ആശ്രയിച്ച് കഴിഞ്ഞിരുന്ന നർത്തകിമാർ, ഗണികമാർ എന്നിവരെക്കുറിച്ച് സൂചനകളുണ്ട്. ദേവദാസി സമ്പ്രദായത്തിൻ്റെ ഉത്ഭവം അന്വേഷിക്കുമ്പോൾ, അത് ദക്ഷിണേന്ത്യൻ സംസ്കാരത്തിൻ്റെ മൂർത്തമായ ഭക്തിയുമായി അലിഞ്ഞുചേർന്നിരിക്കുന്നു. പുരാതന തമിഴ് സാഹിത്യത്തിലെ ‘ചിലപ്പതികാര’ ത്തിലെ നർത്തകിമാരായ ഗണികമാർ (ഉദാഹരണത്തിന്: മാധവി) സമൂഹത്തിൽ ഉന്നതമായ പദവി അലങ്കരിച്ചിരുന്നു. അവർക്ക് സംഗീതത്തിലും നൃത്തത്തിലും ആഴത്തിലുള്ള അറിവുണ്ടായിരുന്നു.

• ദൈവവിവാഹിതർ (നിത്യസുമംഗലികൾ): ദേവദാസികൾ ‘ദൈവത്തെ’ (പ്രതിഷ്ഠാമൂർത്തിയെ) വിവാഹം കഴിച്ചതിനാൽ, അവർക്ക് നിത്യസുമംഗലി എന്ന മഹത്തായ പദവി ലഭിച്ചു. സാധാരണ സ്ത്രീകൾക്ക് ഭർത്താവ് മരിച്ചാൽ ലഭിക്കുന്ന വൈധവ്യത്തിൻ്റെ ദുരിതം അവർക്ക് പേറേണ്ടി വന്നില്ല. ഈ പദവി അവരെ സാമൂഹികമായ ചടങ്ങുകളിൽ ബഹുമാന്യരാക്കി. സംഗീതവും നൃത്തവും ആയിരുന്നു അവർക്കന്നു പ്രധാനം.
• ചോള കാലഘട്ടത്തിലെ പ്രഭാവം: 11-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ചോള രാജാക്കന്മാരുടെ ലിഖിതങ്ങളിൽ, തഞ്ചാവൂരിലെ ബൃഹദീശ്വര ക്ഷേത്രത്തിൽ മാത്രം നാനൂറിലധികം ദേവദാസിമാർക്ക് രാജകീയമായ സംരക്ഷണവും ഭൂമിയും ധനവും നൽകിയിരുന്നതായി കാണാം. ഇവർ ‘ദേവർ അടിയാർ’ (ദൈവത്തിൻ്റെ ദാസിമാർ) എന്നറിയപ്പെട്ടു. ക്ഷേത്രത്തെ കേവലം ഒരു ആരാധനാലയം എന്നതിലുപരി, കലയുടെയും ഭരണനിർവഹണത്തിന്റെയും സാംസ്കാരിക കേന്ദ്രമായും നിലനിർത്തി. UNESCO ലോക പൈതൃക കേന്ദ്രങ്ങളിൽ ഇടം നേടിയ ഈ ക്ഷേത്രം, ദ്രാവിഡ ശൈലിയിലുള്ള ക്ഷേത്ര നിർമ്മാണത്തിൻ്റെ അനശ്വരമായ മാതൃകയായി ഇന്നും നിലനിൽക്കുന്നു.

പുരാതന നിയമന രീതികളനുസരിച്ച് ദേവദാസികളെ ഏഴ് തരത്തിൽ തരം തിരിച്ചിരുന്നു: സ്വയം ക്ഷേത്രത്തിന് സമർപ്പിച്ച ദത്ത മുതൽ, രാജാക്കന്മാരാൽ സ്വർണ്ണാഭരണങ്ങളാൽ അലങ്കരിച്ച് സമർപ്പിക്കപ്പെട്ട അലങ്കാര വരെ. ഇതിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാക്കേണ്ടത്, ഈ സമ്പ്രദായം നിഷ്കളങ്കമായ ഭക്തി മുതൽ പിന്നീടു വന്ന വ്യാപാരപരമായ അടിമത്തം വരെ ഉൾക്കൊണ്ടിരുന്നുവെന്നതാണ്.

🎭 പൈതൃകം: ക്ലാസിക്കൽ കലകളുടെ ജീവവാഹിനികൾ

ഇന്ത്യൻ ക്ലാസിക്കൽ നൃത്തങ്ങൾ, പ്രത്യേകിച്ച് ഭരതനാട്യം, മോഹിനിയാട്ടം, കുച്ചിപ്പുടി, ഒഡീസി എന്നിവയുടെ ജീവനാഡിയും പ്രധാന പോഷകരും ദേവദാസിമാരായിരുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിൻ്റെ ഉൾമുറിയിലെ ‘സദിർ ആട്ടം’ എന്നറിയപ്പെട്ട നൃത്ത രൂപമാണ് പിൽക്കാലത്ത് ഭരതനാട്യമായി പരിണമിച്ചത്.

അവർ കേവലം നർത്തകിമാർ മാത്രമായിരുന്നില്ല; നട്ട്വനാർ എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഗുരുക്കന്മാരുടെ ശിക്ഷണത്തിൽ സംഗീതം, സാഹിത്യം, പുരാണങ്ങൾ എന്നിവയിൽ അഗാധമായ പാണ്ഡിത്യം നേടിയിരുന്നു. അറിവും സൗന്ദര്യവും കലയും സമന്വയിച്ച ഒരു സാംസ്കാരിക കേന്ദ്രമായിരുന്നു ഓരോ ദേവദാസി സമൂഹവും.

🌑 ഇരുളടഞ്ഞ കാലം: അധഃപതനവും ചൂഷണത്തിൻ്റെ താലി കെട്ടും

ക്ഷേത്രങ്ങളുടെ സാമ്പത്തിക അടിത്തറ തകരുകയും, സാമൂഹിക ക്രമം ശിഥിലമാവുകയും ചെയ്തതോടെ, ദേവദാസി സമ്പ്രദായം ദുർബലമാവുകയും ചൂഷണത്തിന് ഇരയാവുകയും ചെയ്തു. ഭക്തിയുടെ പരിശുദ്ധിക്ക് പകരം, ലൈംഗികമായ അടിമത്തം അതിലേക്ക് കടന്നുവന്നു. തികഞ്ഞ വേശ്യാവൃത്തിയിലേക്ക് ഈ സാമുദായികക്രമം മാറ്റപ്പെട്ടു.

പുരോഹിതന്മാർ ദൈവത്തിൻ്റെ പേരിൽ ദേവദാസികളുടെ കഴുത്തിൽ താലി ചാർത്തി, അവരെ ക്ഷേത്രാങ്കണങ്ങളിലെ പൊതുസമ്പത്തായി പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇവിടെ, ‘ദേവദാസി’ എന്ന പദവി, വേശ്യാവൃത്തിക്ക് മറയായി മാറി. മാനുഷിക മൂല്യങ്ങൾക്കും സ്ത്രീയുടെ അന്തസ്സിനും ഒരു വിലയും കൽപ്പിക്കാതെ, ഈ സ്ത്രീകൾ കാമസമ്പൂർത്തിക്കുവേണ്ടി ഉപയോഗിക്കപ്പെട്ടു. വടക്കൻ കർണാടകയിലെ സൗന്ദത്തി പോലുള്ള ഗ്രാമങ്ങളിൽ ‘രഹസ്യമായി’ ഇന്നും തുടരുന്ന ഈ ദുരാചാരം, ദാരിദ്ര്യവും അജ്ഞതയും ചൂഷണത്തിൻ്റെ ആധുനിക റാക്കറ്റുകളുമായി കൈകോർക്കുന്നതിൻ്റെ ഭീകരമായ ഉദാഹരണമാണ്.

അഞ്ചിലധികം നൂറ്റാണ്ടുകളോളം സുസംഘടിതമായ അക്ഷീണ പരിശ്രമത്തിനൊടുവിലാണ് ബുദ്ധമതത്തെ ഇന്നത്തെ ഇന്ത്യയിൽ നിന്നും വൈദികബ്രാഹ്മണർ തുടച്ചു നീക്കിയത്. മാനവിക മൂല്യങ്ങൾക്കു യാതൊരുവിധ പരിഗണനയും കൊടുക്കാതെ സ്ത്രീപുരുഷ ഭേദമന്യേ ആയിരക്കണക്കിനു കൂട്ടക്കൊലകൾ വൈദികബ്രാഹ്മണ്യം അന്നു നടത്തിയിരുന്നു. അനേകായിരം ഭിക്ഷുണികളെ ബലമായി പരിവർത്തനം ചെയ്യിപ്പിച്ച് വൈദികന്മാരായ തങ്ങളുടെ കാമസമ്പൂർത്തി വരുത്തുന്നതിനായി അമ്പലങ്ങളിൽ പാർപ്പിച്ചിരുന്നു. ‘ദേവദാസി’ ബിരുദം ചാർത്തിക്കൊടുത്ത് പൊതുസമ്പത്തെന്ന നിലയിൽ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ നടകെട്ടിയിരുന്നു. ക്ഷേത്രത്തിലെ പ്രതിഷ്ഠാമൂർത്തികളുടെ പേരിൽ ക്ഷേത്രപുരോഹിതന്മാർ ഇവരുടെ കണ്ഠത്തിൽ താലി കെട്ടിക്കൊടുക്കുകയും അങ്ങനെ ഇവരെ വേശ്യാവൃത്തിക്ക് അണിയിച്ചൊരുക്കി നിർത്തിവരികയും ചെയ്യുന്ന ശീലമായിരുന്നു ഇക്കാലത്ത് ഉണ്ടായിരുന്നത്. ദേവതയെ വിവാഹം കഴിച്ച അവർ നിത്യ-സുമംഗലികളായി – ഒരിക്കലും വിധവകളാകാൻ കഴിയാത്ത പദവി ലഭിച്ചതിനാൽ വളരെ വന്ദ്യമായ ഒരു സാമൂഹിക പദവി അന്നും ലഭിച്ചിരുന്നു.

ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ ആദ്യപാദം വരെ ഒരു പാരമ്പര്യമെന്ന നിലയിൽ തെക്കേ ഇന്ത്യയിൽ പല ക്ഷേത്രങ്ങളിലും ഇതുണ്ടായിരുന്നു. ഉത്തര കർണാടകയിൽ ഇപ്പോഴും രഹസ്യമായി തുടരുന്നുണ്ടത്രേ. ബൽഗാമിലെ സോന്തത്തി, കൊക്തനൂർ ഗ്രാമങ്ങളിൽ വ്യാപകമാണെന്ന് വാർത്തകൾ വന്നിരുന്നു. പെൺകുട്ടികളെ ക്ഷിതാക്കൾ കറുത്ത രുദ്രാക്ഷ മാല ധരിപ്പിച്ച് ക്ഷേത്രത്തിനു സമർപ്പിക്കുന്നു. വിവിധ പൂജകൾക്ക് ശേഷം അവൾ ദേവദാസിയായിമാറുന്നു. 2012 ഇൽ ധാർവാഡിൽ വെച്ച് 13 കാരിയെ ദോവദാസിയാക്കാൻ ശ്രമിക്കുന്നതിനിടെ പൊലീസി പിടികൂടിയിരുന്നു. ദേവദാസികൾക്കായി എല്ലാ വർഷവും ‘ജത്രാസ്‘ എന്നാരപരിപാടി നടക്കാറുണ്ട്. ദേവദാസികളായ പെൺകുട്ടികളെ കടത്തിക്കൊണ്ടുപോകാനായി മുംബൈ, ഗോവ പോലുള്ള നഗരങ്ങളിൽും സെക്സ് റാക്കറ്റുകൾ ശ്രമിക്കാറുണ്ട്. 1934-ൽ ബോംബെ ദേവദാസി സംരക്ഷണ നിയമത്തോടെ ആരംഭിച്ച ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകാലത്ത് ദേവദാസി സമ്പ്രദായം നിരോധിക്കപ്പെട്ടു . ദേവദാസികളെയും മതേതര തെരുവ് നർത്തകരിൽ നിന്ന് വേർതിരിച്ചറിയാൻ ബ്രിട്ടീഷ് കൊളോണിയൽ സർക്കാരിന് കഴിയാത്തതിനാൽ ദേവദാസി ആചാരങ്ങളെക്കുറിച്ചുള്ള കൊളോണിയൽ വീക്ഷണം ഇപ്പോഴും ചർച്ചാവിഷയമാണ്.

പുരാതന ഹിന്ദു ഗ്രന്ഥങ്ങൾ അനുസരിച്ച് 7 തരം ദേവദാസികൾ  ഉണ്ട്:–

(1) ദത്ത – ഒരു ക്ഷേത്രത്തിന് സ്വയം സമ്മാനമായി നൽകുന്നവൻ;

(2) വികൃത – അതേ ലക്ഷ്യത്തിനായി തന്നെത്തന്നെ വിൽക്കുന്നവൻ;

(3) ഭൃത്യ – കുടുംബത്തിന്റെ അഭിവൃദ്ധിക്കായി ക്ഷേത്ര സേവകയായി സ്വയം സമർപ്പിക്കുന്നവൾ;

(4) ഭക്തൻ – ഭക്തിയോടെ ദേവദാസികളോടൊപ്പം ചേരുന്നവൻ;

(5) ഹൃത – നിയമനക്കാരാൽ വശീകരിക്കപ്പെടുന്നവൻ;

(6) അലങ്കാര – തന്റെ തൊഴിലിൽ നല്ല പരിശീലനം നേടിയ, സ്വർണ്ണം കൊണ്ട് അലങ്കരിച്ച, രാജാക്കന്മാരും പ്രഭുക്കന്മാരും ക്ഷേത്രത്തിൽ സമർപ്പിക്കുന്ന ഒരാൾ;

(7) രുദ്രഗണിക അല്ലെങ്കിൽ ഗോപിക – ക്ഷേത്രത്തിൽ നിന്ന് പതിവായി വേതനം വാങ്ങുന്ന, പാട്ടും നൃത്തവും ചെയ്യാൻ നിയമിക്കപ്പെട്ട വ്യക്തി.

കേരളത്തിലെ മൃദുത്വം: മറ്റു പ്രദേശങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് കേരളത്തിൽ ഈ സമ്പ്രദായത്തിന് ചെറിയൊരു ‘മൃദുത്വം’ ഉണ്ടായിരുന്നതായി വിലയിരുത്തപ്പെടുന്നു. എങ്കിലും, ബ്രാഹ്മണ പുരോഹിതൻ്റെ താലി ചാർത്തൽ പോലുള്ള ആചാരങ്ങൾ 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ പകുതി വരെ നിലനിന്നിരുന്നു എന്നത്, കേരളീയ സമൂഹത്തിലും ഈ അനാചാരത്തിൻ്റെ നിഴൽ പതിഞ്ഞിരുന്നു എന്നതിൻ്റെ സൂചനയാണ്. ഇന്നത്തെ സൗത്തിന്ത്യ മൊത്തം ഈ ആചാരരൂപം നിലനിന്നിരുന്നു. അല്പം വൈകി വൈദികബ്രാഹ്മണ്യം ഇന്നത്തെ കേരളത്തിൽ എത്തിയതിനാലാവാം ചെറിയൊരു മൃദുത്വം കേരളത്തിൽ കാണാനാവുന്നത്. കല്യാണം കഴിക്കും മുമ്പ് ബ്രാഹ്മണ പുരോഹിതനെ കൊണ്ട് പെൺകുട്ടിയുടെ കഴിത്തിൽ ആദ്യം താലി ചാർത്തുന്ന ചടങ്ങ് നിലനിന്നിരുന്നു. 20 ആം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ പകുതിയോളം ഇതു നിലനിന്നിരുന്നു. ഈ പതിവ് തങ്ങളുടെ സമുദായത്തിന് അപമാനമാണെന്ന് സമുദായ നേതൃത്വത്തിന് തോന്നിയതിനാലാായിരിക്കാം ഒരുപക്ഷേ അക്കൂട്ടർ ഈ ആചാരം നിർത്തലാക്കിയത്. പിൽക്കാലത്തെ നമ്പൂതിരി-നായർ ബന്ധങ്ങൾ, ‘കെട്ടുകല്യാണം’ പോലുള്ള ആചാരങ്ങൾ എന്നിവ ദേവദാസി സമ്പ്രദായത്തിന്റെ ചില വശങ്ങളുമായി ബന്ധിപ്പിച്ച് പഠിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

എന്നാൽ, എൻ്റെ നാട്ടിൽ ഈയിടെ ഒരു നായർ വീട്ടിൽ, വിവാഹം കഴിഞ്ഞു പെണ്ണെത്തിയപ്പോൾ, കല്യാണം കഴിഞ്ഞ ദിവസം തന്നെ വൈകുന്നേരം, നാട്ടിൽ ഉള്ള മനയ്ക്കലെത്തി തന്ത്രിയുടെ കാൽതൊട്ടു വന്ദിച്ച് അനുഗ്രഹം വാങ്ങിച്ച് വന്ന ആചാരം ഉണ്ടായിരുന്നു. ഞാനിതേപ്പറ്റി അന്വേഷിച്ചു. ചോദിച്ചറിഞ്ഞ കാര്യം ആ നായർ വീട്ടിൽ പണ്ടുമുതലേ ഉള്ള ആചാരമാണത്രേ അതെന്നായിരുന്നു. നാടിനും സമുദായത്തിനും അപമാനകരമായ ഈ വൃത്തികെട്ട സമ്പ്രദായത്തെ, പലതരം രൂപാന്തരങ്ങളാൽ മാറ്റം വരുത്തി തുടർന്നു കൊണ്ടുപോകുന്നുണ്ട് എന്നു വേണം കരുതാൻ.

ദേവദാസി സമ്പ്രദായം കലയുടെയും ഭക്തിയുടെയും പേരിൽ നിലനിന്നിരുന്ന ഒരു പുരാതന സമ്പ്രദായമായി തുടങ്ങി, കാലക്രമേണ ഭീകരമായ ചൂഷണത്തിലേക്കും അടിമത്തത്തിലേക്കും അധഃപതിച്ചതിന്റെ ഒരു ഉദാഹരണമാണ്. നിയമപരമായ നിരോധനം ഉണ്ടായിട്ടും, സാമൂഹികവും സാമ്പത്തികവുമായ പിന്നാക്കാവസ്ഥ കാരണം ചിലയിടങ്ങളിൽ ഇത് ഇപ്പോഴും തുടരുന്നത് ഒരു സാമൂഹിക പ്രശ്നമായി നിലനിൽക്കുന്നു.

ചൂഷണത്തിനെതിരെ പോരാടിയ പരിഷ്കർത്താക്കൾ

സമ്പ്രദായത്തിന്റെ അധഃപതനത്തോടെ അത് ലൈംഗിക ചൂഷണത്തിന്റെ കേന്ദ്രമായി മാറിയപ്പോൾ, അതിനെതിരെ പോരാടിയ പ്രമുഖരിൽ പലരും ഈ പാരമ്പര്യത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തിൽ നിന്നോ അല്ലെങ്കിൽ ദേവദാസി കുടുംബങ്ങളിൽ നിന്നോ ഉള്ളവരായിരുന്നു.

എ. ഡോ. മുത്തുലക്ഷ്മി റെഡ്ഡി (1886-1968)

• പശ്ചാത്തലം: ഒരു ദേവദാസി കുടുംബത്തിൽ ജനിച്ച ആദ്യത്തെ വനിതാ ഡോക്ടറും, ഇന്ത്യയിലെ ആദ്യത്തെ വനിതാ നിയമനിർമ്മാണ സഭാംഗവും (മദ്രാസ് ലെജിസ്ലേറ്റീവ് കൗൺസിൽ) ആയിരുന്നു ഡോ. മുത്തുലക്ഷ്മി റെഡ്ഡി.
• സംഭാവന: ദേവദാസി സമ്പ്രദായം നിർത്തലാക്കാനുള്ള പ്രസ്ഥാനത്തിന് അവർ നേതൃത്വം നൽകി.
• പ്രധാന നിയമം: അവരുടെ അക്ഷീണമായ പരിശ്രമങ്ങളുടെ ഫലമായി, 1947-ൽ ‘മദ്രാസ് ദേവദാസി (നിരോധനം) നിയമം’ (Madras Devadasi (Prevention of Dedication) Act, 1947) പാസാക്കപ്പെട്ടു. ഇത് ഈ സമ്പ്രദായത്തെ നിയമപരമായി ഇല്ലാതാക്കുന്നതിൽ നിർണായക പങ്കുവഹിച്ചു.

ബി. പെരിയാർ ഇ.വി. രാമസ്വാമി

• പങ്ക്: തമിഴ്‌നാട്ടിലെ സാമൂഹ്യ പരിഷ്കർത്താവായ പെരിയാർ, ദേവദാസി സമ്പ്രദായം ഉൾപ്പെടെയുള്ള സാമൂഹ്യ അനാചാരങ്ങൾക്കെതിരെ സ്വയം മര്യാദ പ്രസ്ഥാനത്തിലൂടെ (Self-Respect Movement) ശക്തമായി നിലകൊണ്ടു. ഈ സമ്പ്രദായം സ്ത്രീകളെ അടിമത്തത്തിലേക്ക് തള്ളിവിടുന്നു എന്ന് അദ്ദേഹം വാദിച്ചു.

ദേവദാസി പാരമ്പര്യത്തിൽ നിന്ന് വന്ന പ്രശസ്ത കലാകാരികൾ

ദേവദാസി സമ്പ്രദായം നിരോധിക്കപ്പെടുകയും കലകൾ ക്ഷേത്രങ്ങളിൽ നിന്ന് പൊതുവേദികളിലേക്ക് മാറുകയും ചെയ്തപ്പോൾ, ഈ പാരമ്പര്യത്തിലെ നിരവധി വനിതകൾ ക്ലാസിക്കൽ നൃത്തത്തെ ലോകോത്തര നിലവാരത്തിലേക്ക് ഉയർത്തി.

എ. ബാലസരസ്വതി (ടി. ബാലസരസ്വതി – 1918–1984)

• പ്രശസ്തി: 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിലെ ഭരതനാട്യത്തിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ വക്താക്കളിൽ ഒരാളായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്നു.
• പാരമ്പര്യം: അവർ പ്രശസ്തമായ തഞ്ചാവൂർ ബാലസരസ്വതി നട്ട്വനാർ കുടുംബത്തിൽ നിന്നുള്ളവരായിരുന്നു. ദേവദാസി പാരമ്പര്യത്തിൽ നിന്ന് നൃത്തം പൊതുവേദിയിൽ അവതരിപ്പിച്ചവരിൽ പ്രമുഖയായിരുന്നു അവർ. ഭരതനാട്യത്തിന്റെ ആധികാരികത നിലനിർത്തുന്നതിൽ അവർ പ്രധാന പങ്ക് വഹിച്ചു.

ബി. രമണി റാംനാഥ് (മദ്രാസ് രുക്മിണി)

• പശ്ചാത്തലം: ദേവദാസി കുടുംബത്തിൽ ജനിച്ച ഇവർ, ഈ പാരമ്പര്യത്തിൽ നിന്ന് വന്ന് ചലച്ചിത്ര മേഖലയിലും നൃത്ത രംഗത്തും ശ്രദ്ധേയയായി.

സി. ആർ. മുത്തുക്കണ്ണമ്മാൾ (R. Muthukannammal – 1928-2021)

• പശ്ചാത്തലം: പുതുക്കോട്ടയിലെ ഒരു ക്ഷേത്രത്തിലെ അവസാനത്തെ ദേവദാസികളിൽ ഒരാളായിരുന്നു ഇവർ.
• സംഭാവന: സദിർ നൃത്തത്തിന്റെ ആധികാരിക രൂപം അടുത്തറിയുന്ന അപൂർവ്വം വ്യക്തികളിൽ ഒരാളായിരുന്നു. സദിർ (ഭരതനാട്യത്തിന്റെ പഴയ രൂപം) പുനഃസൃഷ്ടിക്കുന്നതിൽ ഗവേഷകർക്ക് ഇവർ വലിയ സഹായം നൽകി. 2022-ൽ ഇവർക്ക് രാജ്യം പത്മശ്രീ നൽകി ആദരിച്ചു.

കെട്ടുകല്യാണം: ചരിത്രപരവും സാമൂഹികവുമായ പ്രാധാന്യം

കെട്ടുകല്യാണത്തെക്കുറിച്ച് പ്രധാനമായും അറിയേണ്ട വിവരങ്ങൾ താഴെ നൽകുന്നു:

1. 🕰️ ചടങ്ങിന്റെ സ്വഭാവം

• അനുഷ്ഠാനപരമായ വിവാഹം: ഈ ചടങ്ങ് യഥാർത്ഥത്തിൽ ഒരു വിവാഹം ആയിരുന്നില്ല, മറിച്ച് പെൺകുട്ടി കൗമാരത്തിലേക്ക് കടക്കുന്നതിന് മുന്നോടിയായി നടത്തുന്ന ഒരു സാമൂഹികമായ പ്രഖ്യാപനവും അനുഷ്ഠാനവുമായിരുന്നു. പെൺകുട്ടിക്ക് ഏഴോ, ഒമ്പതോ, പതിനൊന്നോ വയസ്സ് ആകുമ്പോഴാണ് സാധാരണയായി ഇത് നടത്തിയിരുന്നത്.
• താലി കെട്ട്: അരഞ്ഞാൺ, താലി എന്നിവ ചാർത്തിക്കൊണ്ടാണ് ചടങ്ങ് നടത്തിയിരുന്നത്. ഈ താലി ചാർത്തിക്കൊടുക്കുന്ന വ്യക്തിയെ ‘കെട്ടുകാരൻ’ എന്ന് വിളിച്ചിരുന്നു.
• കെട്ടുകാരൻ: കെട്ടുകാരൻ ചിലപ്പോൾ ഉയർന്ന ജാതിയിൽപ്പെട്ട ഒരു പുരുഷനായിരിക്കും (പലപ്പോഴും ബ്രാഹ്മണൻ), അല്ലെങ്കിൽ സമുദായത്തിലെ തന്നെ മറ്റൊരു പുരുഷനായിരിക്കും. ഈ കെട്ടുകാരന് ചടങ്ങോടെ പെൺകുട്ടിയുമായിട്ടുള്ള എല്ലാ ബന്ധങ്ങളും അവസാനിക്കും.

2. 🎯 ലക്ഷ്യവും പ്രാധാന്യവും

• ജാതി ശുദ്ധി: കെട്ടുകല്യാണം നടത്തിയിരുന്ന സമുദായങ്ങളെ സംബന്ധിച്ചിടത്തോളം, ഇത് പെൺകുട്ടിയുടെ ജാതി ശുദ്ധി ഉറപ്പുവരുത്തുന്നതിനും, അവളെ വിവാഹജീവിതത്തിന് യോഗ്യയാക്കി മാറ്റുന്നതിനും വേണ്ടിയുള്ള ഒരു നിർബന്ധിത ആചാരമായി കണക്കാക്കിയിരുന്നു.
• മാതൃമേധാവിത്വവും മരുമക്കത്തായവും: മരുമക്കത്തായം നിലനിന്നിരുന്ന നായർ പോലുള്ള സമുദായങ്ങളിൽ, ഈ ചടങ്ങ് പൈതൃകപരമോ നിയമപരമോ ആയ ഒരു ബന്ധത്തിനും വഴിവെച്ചിരുന്നില്ല. ചടങ്ങിന് ശേഷം കെട്ടുകാരൻ പെൺകുട്ടിയെ ഉപേക്ഷിച്ച് പോയിരുന്നു.

3. 📉 സമ്പ്രദായത്തിന്റെ അവസാനം

19-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനത്തോടെയും 20-ാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ ആദ്യ പകുതിയിലുമായി സാമൂഹിക പരിഷ്കരണ പ്രസ്ഥാനങ്ങളുടെയും വിദ്യാഭ്യാസത്തിൻ്റെയും ഫലമായി ഈ ആചാരം വിമർശിക്കപ്പെടാൻ തുടങ്ങി.

• ഈ ആചാരം അനാവശ്യമായ ധൂർത്തും സാമൂഹിക അപമാനവുമാണ് എന്ന് സമുദായ നേതൃത്വത്തിന് ബോധ്യപ്പെട്ടതിൻ്റെ ഫലമായി കേരളത്തിൽ ഈ സമ്പ്രദായം ക്രമേണ പൂർണ്ണമായും ഇല്ലാതായി.

ശ്രദ്ധിക്കുക: പിൻകാല ദേവദാസി സമ്പ്രദായവുമായി (താലി കെട്ടി വേശ്യാവൃത്തിക്ക് വിടുന്നത്) ഇതിന് ചില രൂപസാദൃശ്യങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നുവെങ്കിലും, കെട്ടുകല്യാണം പ്രധാനമായും സാമൂഹിക പദവിയും ജാതി ശുദ്ധിയും ഉറപ്പുവരുത്താൻ വേണ്ടി മാത്രം നടത്തിയിരുന്ന ഒരു അനുഷ്ഠാനപരമായ ചടങ്ങായിട്ടാണ് ചരിത്രകാരന്മാർ വിലയിരുത്തുന്നത്. യഥാർത്ഥ ലൈംഗികബന്ധം ഈ ചടങ്ങുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതിന് തെളിവുകളില്ല.