അയ്യപ്പനും ബുദ്ധനും

ശബരിമലയിലെ ശ്രീബുദ്ധൻ

[2000-വർഷം പുറകിൽ നിന്ന്, ഇന്നത്തെ ശബരിമലയിലേക്ക് എന്നെ പിടിച്ചുകൊണ്ടുവന്നത് കുറെ പുസ്തകങ്ങളാണ്. അവയെ സ്മരിച്ചുകൊണ്ട് ഞാനിവിടെ ഇത് കുറിക്കുന്നു]

ബി.സി. മുന്നാം ശതകത്തിലാണ് ബുദ്ധമതം കേരളത്തിൽ പ്രവേശിച്ചതായി കണക്കാക്കുന്നത്. ചേര-ചോള-പാണ്ഡ്യ രാജാക്കന്മാർ രോഗാർത്തരായ മനുഷ്യർക്കും, മൃഗങ്ങൾക്കും ഏർപ്പെടുത്തിയിരുന്ന ചികിത്സാ സമ്പ്രദായത്തെക്കുറിച്ച് സാമ്രാട്ട് അശോകന്റെ ശാസനങ്ങളിൽ കാണാവുന്നതാണ്. ശ്രീബുദ്ധന്റെ സന്ദേശവുമായി ആദ്യകാലത്ത് കേരളത്തിലെത്തിയ ബുദ്ധമതസന്ന്യാസിമാരാണ്, ഇവിടെ അത്തരം സാന്ത്വന പരിപാടികൾക്ക് നേതൃത്വം കൊടുത്തിരുന്നത് എന്നുപറയുന്നു! പിന്നീടൊരു കാലത്ത് കേരളം വാണിരുന്ന പള്ളിബാണപെരുമാൾ സിംഹാസനം ഉപേക്ഷിച്ച് ബുദ്ധമതം സ്വീകരിച്ചതായുള്ള ഒരു കഥയുണ്ട്. ആ സംഭവത്തെക്കുറിച്ച് കൊടുങ്ങല്ലൂർ കുഞ്ഞുക്കുട്ടൻ തമ്പുരാൻ പറഞ്ഞിരിക്കുന്നത് ഇപ്രകാരമാണ്:

“പെരുമാൾ ബുദ്ധമതത്തിൽ പ്രവേശിച്ച്, പള്ളിവാണുംകൊണ്ട്, സഭാജനങ്ങളെ മുഴുവനും ബുദ്ധമതത്തിൽ ചേർപ്പാൻ ശ്രമിച്ചതു നിമിത്തം, പതിനെട്ടുസംഘം ചേർന്ന സഭായോഗം പട്ടണംവിട്ട് കിഴക്കോട്ടു മാറിപ്പാർത്ത്, തൃക്കാരിയൂർ മഹാദേവനെ ‘നാലുപാദ’മെന്ന മന്ത്രം കൊണ്ട് ‘കണമിരുന്നുഭജിച്ച്’, കലാശം, പള്ളിവാണപ്പെരുമാളെത്തന്നെ സ്ഥാനഭ്രഷ്ടനാക്കി,ചിലവിനുംകൊടുത്തിരുത്തി.”

തമ്പുരാന്റെ ഭാഷയുടെ ശുദ്ധിയും, കാലത്തിന്റെ പഴക്കവും അറിയാൻ നിങ്ങൾക്കായി ഇവിടെ പകർത്തി എഴുതിയതാണ്. അക്കാലത്ത് വൈദികമതം ബുദ്ധമതത്തോട് എടുത്ത സമീപനം എന്താണെന്നു കുറിക്കാൻ വേണ്ടിക്കൂടിയാണ് ഇതിവിടെ ചേർത്തത്! എന്തായാലും ബാണപ്പെരുമാൾ ബുദ്ധമതം പ്രചരിപ്പിക്കാൻ ഇറങ്ങിത്തിരിച്ചു എന്ന് പറയുന്നുണ്ട്. അദ്ദേഹവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ് കോട്ടയം താലൂക്കിലെ കിളിരൂർ ക്ഷേത്രവും, കുട്ടനാട്ടിലെ നീലംപേരൂർ ക്ഷേത്രവും. പ്രസ്തുത പെരുമാളുടെ സ്മാരകാവശിഷ്ടങ്ങൾ ഈ രണ്ടു ക്ഷേത്രപരിസരങ്ങളിൽനിന്നും കണ്ടുകിട്ടിയിട്ടുണ്ട്.

കൊല്ലംജില്ലയിലെ കുന്നത്തൂർ കരുനാഗപ്പിള്ളി താലൂക്കുകളിൽ നിന്നും കണ്ടുകിട്ടിയിട്ടുള്ള അസംഖ്യം ബുദ്ധവിഗ്രഹങ്ങൾ ആ പ്രദേശത്ത് ബുദ്ധമതത്തിനുണ്ടായിരുന്ന വമ്പിച്ച പ്രചാരത്തെയാണ് കാണിക്കുന്നത്! ആലപ്പുഴക്കും തൃക്കുന്നപ്പുഴക്കും ഇടയിൽ സ്ഥിതിചെയ്തിരുന്നതായി വിശ്വസിക്കുന്ന “ശ്രീമൂലവാസം” എന്ന ദേശം, ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും പ്രസിദ്ധമായ ബുദ്ധമത തീർത്ഥാടന കേന്ദ്രമായിരുന്നു.

ആയ്രാജാവായ വിക്രമാദിത്യവരഗുണൻ (885-925) ശ്രീമൂലവാസം ക്ഷേത്രത്തിന് നൽകിയ സംരക്ഷണത്തിന് തെളിവാണ് പാലിയം ചേപ്പേട്! പത്താം ശതകത്തിലുണ്ടായൊരു കടൽക്ഷോഭത്തിൽ “ശ്രീമൂലവാസം” കടലെടുത്തുപോകുകയാണ് ഉണ്ടായത്! സംസ്കൃതകാവ്യമായ “മൂഷകവംശ”ത്തിലും ശ്രീമൂലവാസം ക്ഷേത്രത്തിനെക്കുറിച്ച് പറയുന്നുണ്ട്. എം.ഫൗച്ചർ ഗാന്ധാരത്തിൽനിന്ന് കണ്ടെടുത്ത ലോകേശ്വരചിത്രത്തിൽ, “ദക്ഷിണാപഥേ മൂലവാസലോകനാഥ” എന്ന ലിഖിതം, പ്രാചീനകാലത്ത് ബുദ്ധമതതീർത്ഥാടനകേന്ദ്രം എന്നനിലയിൽ, ശ്രീമൂലവാസം നേടിയിരുന്ന പ്രശസ്തിക്ക് ദൃഷ്ടാന്തമായി നിലകൊള്ളുന്നു!

കേരളത്തിൽ സാക്ഷരത്വവും വിജ്ഞാനവും വളർത്തി വലുതാക്കുന്നതിൽ ബുദ്ധമതം വഹിച്ചപങ്ക് അതിമഹത്താണ്. “എഴുത്തുപള്ളി” എന്ന സങ്കല്പവും, അതിനെച്ചേർന്ന് നിരവധി “സഭാമഠങ്ങളു”മുണ്ടായത് ബുദ്ധമതത്തിന്റെ സ്വാധീനംകൊണ്ടു മാത്രമാണ്. സഭാമഠങ്ങളെല്ലാം വിദ്യാപീഠങ്ങളായിരുന്നുവല്ലൊ! ദേവാലയങ്ങളോടു ചേർന്ന് വിദ്യാഭ്യാസ സ്ഥാപനങ്ങൾ നടത്തുന്ന ആശയം ബുദ്ധമതത്തിന്റെതാണ്. കേരളത്തിലെ സാഹിത്യത്തിന്റെയും, കലകളുടെയും വികാസത്തിൽ ബുദ്ധമതത്തിന്റെ സ്വാധീനശക്തി തെളിഞ്ഞുകാണാം! ബൗദ്ധരുടെ വിഹാരകേന്ദ്രങ്ങളെ പണ്ട്, “പള്ളി” എന്നാണ് വിളിച്ചിരുന്നത്. ബുദ്ധമതത്തിന് കേരളത്തിൽ പ്രചാരം വന്നതോടെ, ഇതര മതക്കാരുടെയെല്ലാം ആവാസകേന്ദ്രങ്ങളെ “പള്ളി” എന്നു വിളിച്ചുപോന്നു. മുഹമ്മദീയരെയും അകാലത്ത് “ബൗദ്ധർ” എന്നാണ് വിളിച്ചുവന്നിരുന്നതെന്ന്, ചേരമാൻ പെരുമാൾ ഇസ്ലാം മതത്തിൽ ചേർന്നുവെന്ന, ആദ്യകാല ചരിത്രകാരുടെ പ്രസ്താവനകളെ ഖണ്ഡിക്കുന്നിടത്ത് ഇ.എം.എസ്സ്. എഴുതിയിട്ടുണ്ട്. ബുദ്ധമതസൈദ്ധാന്തികൻ “എളങ്കൂറടികളുടെ” സംഘകാലകൃതിയായ “മണിമേഖല” തികച്ചുമൊരു ബൗദ്ധകാവ്യമാണ്. “അടികൾ” കൊടുങ്ങല്ലൂർ ഭഗവതി ക്ഷേത്രത്തിലെ പൂജാരികളാണല്ലൊ.

കിളിരൂർ, കുട്ടംപേരൂർ, കൊടുങ്ങല്ലൂർ തുടങ്ങിയ ഭഗവതിക്ഷേത്രങ്ങൾ ഒരുകാലത്ത് ബൗദ്ധക്ഷേത്രങ്ങൾ ആയിരുന്നു! ഇന്ന് കേരളത്തിലെ പ്രാധാന തീർത്ഥാടനകേന്ദ്രങ്ങളിലൊന്നായ ശബരിമലയും, പണ്ടൊരുനാൾ ഒരു ബുദ്ധമതക്ഷേത്രം ആയിരുന്നുവെന്ന് പണ്ഡിതന്മാരായ സകലരും ഒരുപോലെ സമ്മതിക്കുന്നുണ്ട്! ബുദ്ധമതത്തിന്റെ സ്വാധീനശക്തി മറ്റുരംഗങ്ങളിലും കാണാം. ആയുർവ്വേദ ചികിത്സാ സമ്പ്രദായം ബുദ്ധമതത്തിന്റെ സംഭാവനയാണ്! ക്രിസ്ത്വബ്ദത്തിന്റെ ആദ്യ നൂറ്റാണ്ടുകളിലെന്നോ ജീവിച്ചിരുന്ന ബൗദ്ധപണ്ഡിതനും, മലയാളിയുമായ “വാഗ്ഭടാചാര്യ”രുടെ “അഷ്ടാംഗഹൃദയം” എന്ന ആയുവ്വേദ ഗ്രന്ഥത്തിന് കേരളത്തിൽ പ്രചുരപ്രചാരം ലഭിച്ചു. നിരവധിപേർ അതുപഠിച്ച് ശ്രേഷ്ഠവൈദ്യന്മാരായി. വികസനോന്മുഖമായ കേരളത്തിലെ ആരോഗ്യമേഖലയിൽ, ബുദ്ധമതം വഹിച്ചപങ്കിനെ അത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു! പണ്ടൊരുകാലത്ത് കേരളത്തിലെ അധികാരവർഗ്ഗമായിരുന്ന നമ്പൂതിരിമാരിലെ “അഷ്ടകുല” ജാതരായ “വെള്ളഗൃഹ”ത്തിൽ നിന്നുത്ഭവിച്ച കക്കാട്ട് കിഴക്കേടത്ത് നമ്പൂതിരിപ്പാട്, അഷ്ടാംഗമായ വൈദ്യശാസ്ത്രം അഭ്യസിച്ച്, അഷ്ടവൈദ്യൻ കുട്ടഞ്ചേരി മൂസ്സ് എന്നപേരിൽ, ചികിത്സ കുലധർമ്മമായി സ്വീകരിച്ച്, ജനസമുദായത്തിന്റെ ജീവരക്ഷക്ക് സന്നദ്ധനായി ഇറങ്ങിപ്പുറപ്പെട്ടു.

കേരളത്തിലെ അന്നത്തെ പതിനെട്ട് സംഘത്തിലും ഓരോ വൈദ്യരെന്ന നിലയിൽ പതിനെട്ട് നമ്പൂതിരി കുടുംബങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നെന്നും, അതിൽ പല ഇല്ലങ്ങളും അന്യംനിന്ന്, സജീവകുടുംബങ്ങളിൽ ലയിച്ചുവെന്നുമാണ് ഐതിഹ്യം. കാലാന്തരത്തിൽ അവ ‘എട്ടില്ലം’ മാത്രമായി, “അഷ്ടവൈദ്യന്മാർ” എന്നപേരിൽ പ്രസിദ്ധപ്പെട്ടു. കുട്ടഞ്ചേരി മൂസ്സ് അടക്കം, മേല്പറഞ്ഞ എട്ടില്ലക്കാരാണ് പുകൾപെറ്റ കേരളത്തിലെ “അഷ്ടവൈദ്യന്മാർ”! അഷ്ടവൈദ്യന്മാരിൽ ചിലർക്ക് സമുദായത്തിൽ ചെറിയൊരു ‘പതിത്വം’ കല്പിച്ചിരുന്നു. അതിന് കാരണമായി കാണേണ്ടത്, ഇവരുടെ ബുദ്ധമതസമ്പർക്കം തന്നെ! അവരെല്ലാം തികച്ചും ബുദ്ധമതാനുയായികളായിരുന്നുവോ എന്നുറപ്പില്ല. അല്ലെങ്കിൽ അഷ്ടാംഗഹൃദയം അഭ്യസിച്ചവരെ ബുദ്ധമതക്കാരനാക്കി, ‘പതിത്വം കല്പിച്ചു’ എന്നുപറയുന്നതാകും യുക്തി! രോഗമുള്ളവർക്കൊക്കെ രോഗചികിത്സ ‘അത്യന്താപേക്ഷിതം’ ആയിരുന്നതിനാൽ പതിത്വവും,”ലേശം” എന്നാക്കി!

“അമരകോശം” എന്ന സംസ്കൃത കോശഗ്രന്ഥത്തിന്റെ കർത്താവായ അമരസിംഹൻ ബുദ്ധമതക്കാരനായിരുന്നു. കാലക്രമത്തിൽ മലയാളപദങ്ങളായി പരിണമിച്ച പാലിപദങ്ങളുടെ ആധിക്യം, ബുദ്ധമതം കേരളത്തിൽ ഉണ്ടാക്കിയ സ്വാധീനശക്തിയുടെ തെളിവുകളാണ്. ആധുനികകാലത്ത് ബുദ്ധമതത്തിന് മലയാളകവികളിൽ ഉണ്ടായിരുന്ന സ്വാധീനത്തിന് ഉത്തമോദാഹരണമാണ്, മഹാകവി കുമാരനാശാന്റെ ശ്രീബുദ്ധചരിതം, ചണ്ഡാലഭിക്ഷുകി, കരുണ എന്നീ കൃതികൾ! ശൈവ വൈഷ്ണവ മതങ്ങളുടെ ശക്തിയായ കടന്നുകയറ്റവും, ആദ്യംമുതലെ വൈദികബ്രാഹ്മണരെടുത്ത കടുത്ത നിലപാടുകളും, ബുദ്ധമതത്തിനെ ഞെരുക്കിക്കൊണ്ടിരുന്നു. ഹരിശ്ചന്ദ്ര പെരുമാളുടെ ഭരണകാലത്ത് ബുദ്ധമതത്തിന് ഉടവു തട്ടത്തക്കവിധം, കുമാരിളഭട്ടാചാര്യരുടെ മീമാംസാശാസ്ത്രസിദ്ധാന്തത്തിന് മലയാളത്തിൽ പ്രചാരം വരുത്തി, നമ്പൂതിരിമാരുടെ വൈദികമതത്തെ ശാശ്വതമാകുംവണ്ണം രക്ഷിച്ചുവെന്ന് കുഞ്ഞുക്കുട്ടൻ തമ്പുരാൻ പറയുന്നു.

മഹാപണ്ഡിതരായിരുന്ന ബുദ്ധമത സന്ന്യാസിമാരോട് തർക്കത്തിലേർപ്പെട്ട് ജയിക്കാൻ, മേല്പറഞ്ഞ മീമാംസാശാസ്ത്രം നമ്പൂതിരിമാരെ സഹായിച്ചു. മാത്രമല്ല, എട്ടാം ശതകത്തിൽ ആദി ശങ്കരാചാര്യരെ പോലുള്ള വൈദികവേദാന്തമത പരിഷ്ക്കർത്താക്കളുടെ നിരന്തരവും സുശക്തവുമായ എതിർപ്പുകളും കൂടിയായപ്പോൾ അതിനെ നേരിടാനാകാതെ ബുദ്ധമതം കാലക്രമേണ ദുർബ്ബലമാകാൻ തുടങ്ങി! ബുദ്ധമതം പ്രചാരത്തിൽ വന്നതോടെ നിരവധിജനങ്ങൾ ബുദ്ധമതം സ്വീകരിച്ചതായും, തന്മൂലം “പാശ്വാലംഭനയാഗങ്ങൾ” (മൃഗബലി യജ്ഞത്തിൽ ഉൾപ്പെടുത്തുന്നത്) നാട്ടിൽ ഇല്ലാതാവുകയും ചെയ്തുവത്രെ!

വൈദികമതത്തിനേറ്റ കടുത്ത പ്രഹരമായിരുന്നു അത്. പാശ്വാലംഭനയജ്ഞമില്ലാത്ത നാടിന്റെ ദുഃസ്ഥിഥിയോർത്ത് വേദനിച്ച ആഴുവാഞ്ചേരി തമ്പ്രാക്കൾ, മേഴത്തോൾ ആഗ്നിഹോത്രിയോട് യാഗങ്ങൾ പുനരാരംഭിക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടുവെന്നൊരു ഐതിഹ്യമുണ്ട്. മേഴത്തോൾ ആഗ്നിഹോത്രി മുപ്പത്തിരണ്ട് ഗ്രാമപ്രതിനിധികളെയും വിളിച്ചുചേർത്ത് യാഗം നടത്തുവാൻ സഹകരണം വേണം എന്നപേക്ഷിച്ചു. എന്നാൽ ഭൂരിപക്ഷംപേരും അഗ്നിഹോത്രിയോട് സഹകരിച്ചില്ല. അഗ്നിഹോത്രി, യജ്ഞം ആരംഭിച്ച് 99എണ്ണം പൂർത്തിയാക്കി എന്നാണ് ഐതിഹ്യം. അന്ന് മേഴത്തോൾ ആഗ്നിഹോത്രിയോട് സഹവർത്തിച്ചവരാണ്, ഇന്നും “വേദാധികാര ഗ്രാമങ്ങ”ളായി അറിയപ്പെടുന്നത്. ആ ഗ്രാമങ്ങളിൽമാത്രമേ ഇന്നും യാഗങ്ങൾ നടത്താറുള്ളു!

പറഞ്ഞുവന്നതെന്താണെന്നു വെച്ചാൽ, ബുദ്ധമതത്തിനെതിരായി വൈദികമതം പലപ്പോഴും ശക്തിയായി ഏറ്റുമുട്ടിയിട്ടുണ്ടെന്നു സൂചിപ്പിക്കാനാണ്! ബുദ്ധമതം സ്വീകരിച്ചവരെ മഹാജനസഭയിൽ അംഗങ്ങളാക്കിക്കൂടെന്നും, പരദേശികൾക്ക് കേരളത്തിൽ താമസിക്കാൻ ആരും ഭൂമി കൊടുത്തുപോകരുതെന്നും, അന്നത്തെ ‘പാർലിമെന്റ് ‘ ആയ “മഹാജനസഭ”യിലെടുത്ത സുപ്രധാന തീരുമാനങ്ങളായിരുന്നു! ഏതുവിധേനയും ജൈനബുദ്ധമതങ്ങളെ വളരാൻ അനുവദിക്കാതിരിക്കുക എന്നതായിരുന്നു ആദ്യകാലത്തെ തീരുമാനങ്ങൾ. എന്നാൽ വളർച്ചയുടെ ആദ്യകാലങ്ങളിൽ ചില ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ ആ മതങ്ങൾക്ക് ഉണ്ടായിയെങ്കിലും, അതിനെയെല്ലാം അതിജീവിക്കാൻ അവക്കുകഴിഞ്ഞിരുന്നു. പെരുമാൾ ഭരണം ശക്തിപ്രാപിച്ചതോടെ “മഹാജനസഭ” പെരുമാൾക്കരുടെ രാജധാനിയിലെ ‘കാര്യാലോചനാസഭ’ എന്ന നിലവിലേക്കുയർന്നു!

കൊടുങ്ങല്ലൂർ ഭഗവതിക്ഷേത്രത്തിൽ മൃഗബലി നടത്തിക്കൊണ്ടാണ് ബൗദ്ധരിൽനിന്ന് ഹിന്ദുക്കൾ ആ ക്ഷേത്രം പിടിച്ചെടുത്തത്! അങ്ങനെ ബുദ്ധക്ഷേത്രങ്ങൾ ഒന്നൊന്നായി ഹിന്ദു ക്ഷേത്രങ്ങളായി മാറി. അപ്രകാരം ശബരിമല ഒരു ബുദ്ധവിഹാരമായിരുന്നു. എണ്ണായിരത്തിലധികം ബുദ്ധസന്യാസിമാരെ കുന്തത്തിൽ കോർത്തുകൊന്നിട്ടാണ്, ബ്രാഹ്മണർ ശബരിമല പിടിച്ചടക്കിയതെന്ന് പത്തനംതിട്ട ജില്ലയിലെ ഇലന്തൂരിലെ ശിലാശാസനത്തിലുണ്ട്! കുറെക്കാലംകൂടി പിടിച്ചുനിൽക്കാൻ ശ്രമിച്ചെങ്കിലും, പന്ത്രണ്ടാംശതകത്തിൽ കേരളത്തിൽ ബുദ്ധമതം, “ആ നാമത്തിൽ” നാമാവശേഷമായി.

എന്നാൽ ഇന്നും ഹിന്ദുമതം അനുവർത്തിച്ചുവരുന്ന നല്ലൊരുശതമാനം ആചാരങ്ങൾ ബുദ്ധമതത്തിന്റെ ദാർശ്ശനികകല്പനകൾ ഉൾക്കൊള്ളുന്നതാണെന്ന സത്യം അംഗീകരിക്കാതിരുന്നുകൂടാ! അതുകൊണ്ടാണ് “ആ നാമത്തിൽ” എന്ന് എടുത്തുപയോഗിച്ചത്! ബുദ്ധമതം ക്ഷയിച്ചുതുടങ്ങിയതോടെ അവരുടെ ക്ഷേത്രങ്ങളോരോന്നും നമ്പൂതിരിമാരുടെ ഊരാണ്മയിലായി. ശബരിമലക്ഷേത്രത്തിന്റെ ഊരാണ്മസ്ഥാനം ഒരുകാലത്ത് “പാഴൂർ ഗൃഹ”ത്തിലെ “പാഴൂർ വടക്കില്ലത്ത്”മനക്കായിരുന്നു എന്നു കേട്ടിട്ടുണ്ട്. പിന്നീടൊരു കാലത്ത് പലകാരണങ്ങളാൽ അത് മഹാരാജാവിന് കൈമാറുകയാണ് ഉണ്ടായതത്രെ! എരുമേലി ക്ഷേത്രം പാഴൂർ ഗൃഹത്തിന്റെ തറവാടായ “മ്യാൽപാഴൂർ” വകയായിരുന്നു എന്നും പറഞ്ഞുകേട്ടിട്ടുണ്ട്.

കാലം മാറി; കഥ മാറി…

ശ്രീബുദ്ധവിഗ്രഹസങ്കല്പത്തെ അതിവിദഗ്ദ്ധമായി ശാസ്താവായും അയ്യപ്പനായും സങ്കല്പഭേദം വരുത്തി! അയ്യപ്പനെന്നത് പ്രാചീനജന സംസ്കൃതിയുടെ ദേവതയായിരുന്നു. അയ്യപ്പനും ശാസ്താവും ഒന്നാണെന്ന് വൈദികമതം നമ്മെ പഠിപ്പിച്ചു. കേരളത്തിനുപുറത്ത് അയ്യപ്പൻ എന്ന ദേവതാസങ്കല്പം ഇല്ലെന്നുതോന്നുന്നു. അതുപോലെ ശങ്കരനാരായണ മൂർത്തി സങ്കൽപ്പവും കേരളത്തിന്റെ തനതായ ദേവതാസങ്കൽപ്പങ്ങളിൽ പെടുമെന്നു തോന്നുന്നു. ബൗദ്ധരേയും ഹിന്ദുക്കളേയും ഒരുപോലെ പ്രീണിപ്പിക്കുകയാണ് യഥാർത്ഥത്തിൽ അന്നു ജീവിച്ചിരുന്ന വിശാലഹൃദയരായ മഹാത്മാക്കൾ ചെയ്തത്! ശാസ്താ-ബുദ്ധവിഗ്രഹങ്ങൾക്ക് ഇരുപ്പിലും, രൂപത്തിലും സാമ്യമുണ്ടെന്ന കാര്യവും വിസ്മരിച്ചുകൂടാ! പ്രാചീനകേരളത്തിലെ ഹൈന്ദവ രാജാക്കന്മാർ അന്യമതങ്ങൾക്കുനേരെ, വികസിച്ച സംസ്ക്കാരം ധ്വനിപ്പിക്കുന്ന സഹിഷ്ണുതാനയം കൈക്കൊള്ളുകയും, സങ്കുചിതബുദ്ധിയില്ലാതെ എല്ലാ ആരാധനാലയങ്ങൾക്കും സംരക്ഷണം നൽകുകയും ചെയ്തു എന്നുപറയുന്നുണ്ട്. എന്നാൽ ജൈനബുദ്ധക്ഷേത്രങ്ങൾ ഹിന്ദുക്കൾ ഇമ്മാതിരി തകർക്കും നേരം, ഈ രാജാക്കന്മാർ, ഉച്ചയൂണുകഴിഞ്ഞ് ചെറുമയക്കത്തിലായിരുന്നിരിക്കണം!

ബുദ്ധമതം കേരളത്തിൽ അന്യംനിന്നിട്ടില്ല. മറിച്ച് ബുദ്ധമതത്തെ അതിന്റെ ദാർശ്ശനീയോത്സവങ്ങളൊടും, ആരാധനാക്രമങ്ങളോടും കൂടി ഹിന്ദുമതം ഉൾക്കൊള്ളുകയാണ് ചെയ്തതെന്നു പറയുന്നതാണ് സത്യം! കേരള ക്ഷേത്രാരാധനകളുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ദേവീവിഗ്രഹങ്ങൾ, ആറാട്ടുകൾ, ഉത്സവങ്ങൾ തുടങ്ങിയവക്കൊപ്പം എഴുന്നള്ളിക്കുന്ന ആനയുടേ നെറ്റിപ്പട്ടത്തിന്റെ ആദ്യപതിപ്പുപോലും ബുദ്ധമതത്തിന്റെ സംഭാവനയാണ്. കൊല്ലം – ആലപ്പുഴ ജില്ലകളിലെ ഉത്സവച്ചടങ്ങായ “കെട്ടുകാഴ്ച” അഥവാ “കുതിരക്കെട്ട്”, ബുദ്ധമതവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്. ചീനസഞ്ചാരിയായ ‘ഫാഹിയാൻ’, അഞ്ചാംശതകത്തിൽ ഇത്തരം കെട്ടുകാഴ്ചകൾക്ക്, “പാടലീപുത്ര”ത്തിൽ കണ്ട “ബുദ്ധമതോത്സവ”വുമായുള്ള സാദൃശ്യം വ്യക്തമാക്കിയിട്ടുണ്ട്!

കേരളത്തിലെ അയ്യപ്പാരാധനയിൽ ബൗദ്ധരുടെ സ്വാധീനശക്തി ഇന്നും നിഷേധിക്കാനാവില്ല! ശാസ്താവ് അഥവാ അയ്യപ്പൻ ഹിന്ദുദേവനാക്കപ്പെട്ട ബുദ്ധനാണെന്നും, ശബരിമല ക്ഷേത്രത്തിലേക്കുള്ള തീർത്ഥാടനസമയത്ത്, ഭക്തർ, ബുദ്ധമതത്തിന്റെ ആചാരങ്ങളാണ് പിന്തുടരുന്നത് എന്നും പണ്ഡിതന്മാർ ശക്തിയായി അഭിപ്രായപ്പെടുന്നുണ്ട്! “ശബരി” എന്ന പുരാണപ്രസിദ്ധയായ സ്ത്രീയുടെ നാമം പേറുന്ന ആ പുണ്യമാമല സന്ദർശിക്കുന്ന അയ്യപ്പഭക്തന്മാർ തീർത്ഥാടനത്തിനുമുമ്പ്, 41-ദിവസം അക്രമരാഹിത്യവും, സസ്യഭക്ഷണവും, വിഷയവൈമുഖ്യവും ശീലിക്കുന്നത് ബുദ്ധമതത്തിലെ “അഹിംസ” എന്ന തത്വത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്നതാണ്. അതുപോലെ അയ്യപ്പന്മാരുടെ “ശരണമയ്യപ്പാ”വിളി ബുദ്ധമതത്തിലെ ശരണത്രയത്തെ ഓർമ്മിപ്പിക്കുന്നു. വനാന്തർപ്രദേശങ്ങളിലെ അയ്യപ്പ (ശാസ്താ)ക്ഷേത്രങ്ങൾ ബൗദ്ധരുടെ ശീലങ്ങളെയാണ് സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. ജീവിതത്തിന്റെ തിരക്കിൽ നിന്നകന്ന് ഏകാന്തശാന്തമായ സ്ഥലങ്ങളിൽ ആരാധനാലയങ്ങൾ സ്ഥാപിക്കുന്നത് ബൗദ്ധരുടെ രീതിയായിരുന്നു! ജാതി മത വർഗ്ഗ ലിംഗ ഭേദമില്ലാതെ എല്ലാവരോടും സമഭാവന പുലർത്തി, സത്യം ധർമ്മം അഹിംസാദികളിൽ മനസ്സ് മുറുകെ ഉറപ്പിച്ച്, വേണ്ടുന്നവർ ദർശ്ശനത്തിന് പോകുക. തുലാം മാസം ഒന്നാം തിയ്യതി മാലയിട്ട്, വ്രതാരംഭം നടത്തിയവർ വിവാദങ്ങളിൽ മനസ്സ് ചാരാതെ, ഒന്നുമാത്രമോർക്കുക: ത ത്വ മ സി …

ശാസ്താവ് എന്നാൽ ധർമ്മം ശാസിക്കുന്നവൻ, അതായത് ബുദ്ധൻ. ധർമ്മം എന്നാൽ സദാചാരം…

ശബരിമല ഒരു ഹിന്ദു ആരാധനാലയമല്ല. അയ്യപ്പൻ ഒരു ഹിന്ദു അല്ല. അത് ബുദ്ധവിഹാരയായിരുന്നു. 8000 ബുദ്ധ സന്യാസിമാരെ കുന്തത്തിൽ കോർത്ത് കൊന്നിട്ടാണ് ആര്യൻമാർ (ബ്രാഹ്മണർ) ശബരിമല പിടിച്ചടക്കിയതെന്ന് പത്തനംതിട്ട ജില്ലയിലെ ഇലന്തൂരിൽ ശിലയിൽ കൊത്തി വച്ചിട്ടുണ്ട് (ശിലാശാസനം). ആര്യാക്രമത്തിൽ പലായനം ചെയ്ത ബുദ്ധ സന്യാസിമാർ പമ്പാനദി നീന്തി മറുകര കേറി രക്ഷപെട്ടപ്പോൾ “പമ്പകടന്നു” എന്നൊരു പദവും മലയാളത്തിന് ലഭിച്ചു. ബുദ്ധമതത്തിൽ ജാതിയില്ല. നാനാജാതി മതസ്ഥർക്കും അവിടെ സ്ഥാനമുണ്ട്. അവിടെ ആർക്കും പോകാം. ഏത് പ്രായത്തിലുള്ള സ്ത്രീകൾക്കും പോകാം. മത്സ്യ മാംസാദികൾ കഴിക്കാം. ഗോത്രാചാരം പിന്തുടരുന്ന ബുദ്ധിസ്റ്റ് പഗോഡയാണത്.

ചാലക്കയം പമ്പയിലെ ആദിവാസി ഊരുകാരോട് ചോദിച്ചാൽ അവർ പറയും അവിടെ അയ്യപ്പനല്ല പുത്തനാണെന്ന് (ബുദ്ധൻ). അപ്പോൾ ഒരു സംശയം തോന്നാം. ആരാണ് അയ്യപ്പന്‍? ശരിയായ ചില നിഗമനങ്ങളും ചരിത്രപരമായ തെളിവുകളിൽ ചിലവ കുറിക്കട്ടെ… ഹിന്ദു ദേവന്മാരില്‍ സുപരിചിതനായ കഥാപാത്രമാണ് “ശാസ്താവ്”. ചാത്തന്‍, ചാത്തപ്പന്‍, അയ്യന്‍, അയ്യപ്പന്‍, അയ്യനാര്‍, ചേവകന്‍, വേട്ടക്കൊരുമകന്‍, നിലവയ്യന്‍, ഹരിഹരസുതന്‍ etc.. എന്നിങ്ങനെ ശാസ്താവിന് മറ്റ് നാമങ്ങളുണ്ട്. രസകരമായ ഒരു വസ്തുതയിതാണ്, വടക്കേ ഇന്ത്യയില്‍ ആയിരക്കണക്കിന് ഹിന്ദു ദേവി-ദേവന്മാരും ദൈവങ്ങളുടെയും പട്ടികയില്‍ ദക്ഷിണ ഇന്ധ്യയിലെ ‘ശാസ്താവിനെ’ മിക്കപേരും അറിയുന്നില്ല.

ദക്ഷിണ ഇന്ധ്യയില്‍ പ്രത്യേകിച്ച് കേരളത്തിലുള്ളവര്‍ക്ക് ‘ശാസ്താവ്’ എന്ന നാമം സുപരിചിതമാണ്. പ്രചലിതമായിരിക്കുന്ന കെട്ടുകഥകളെയും പുരാണകഥളെയും മാറ്റിനിര്‍ത്തി പ്രാചീന ഇന്ത്യയുടെ ചരിത്രം പരിശോധിച്ചാല്‍ ‘ശാസ്താവ്’ എന്ന വാക്ക് പാലിയില്‍ നിന്നുള്ളതാണെന്ന് ധാരാളം തെളിവുകളുണ്ട്. ബുദ്ധന്‍റെ പല സുത്തങ്ങളിലും (discourses) നമുക്ക് കാണാനാകും. ബുദ്ധനെ വിളിച്ചിരുന്ന മറ്റൊരു പേരാണ് ശാസ്താവ്. ശാസ്താവിന്‍റെ അര്‍ത്ഥം ഉത്തമനായ അഥവാ ശ്രേഷ്ഠനായ ശിക്ഷകന്‍. ദക്ഷിണ ഇന്ധ്യയില്‍ ബുദ്ധിസ്സത്തിന്‍റെ വരവോടെ പാലിഭാഷയുടെ പ്രഭാവം വളരെയധികമുണ്ടായി. ശാസ്താവിന് സമാനര്‍ത്ഥപദമാണ് ‘അയ്യന്‍’. പാലിയില്‍ ‘അയ്യാ’, സംസ്കൃതത്തില്‍ ‘ആര്യാ’ (പാലിയില്‍ ‘ര്‍’ ശബ്ദം ലോഭിക്കും) എന്നും പറയും. ബുദ്ധന്‍റെ ശ്രേഷ്ഠ സംഘത്തെ ‘അയ്യ സംഘം’ അഥവാ ‘ആര്യ സംഘം’ എന്ന് പറയപ്പെടുന്നു. തമിഴകത്ത് എല്ലായിപ്പോഴും ‘അപ്പന്’ വളരെ വലിയ സ്ഥാനമാണ് നല്‍കുന്നത്. ബുദ്ധിസ്സം വളരെ ആഴത്തില്‍ കേരളീയരുടെ മനസ്സിലും സംസ്കാരത്തിലും ഭാഷയിലും പ്രഭാവമുണ്ടാക്കിയിരുന്നു. അയ്യപ്പന്‍ എന്നാല്‍ ശ്രേഷ്ഠനായ അച്ഛന്‍. ബുദ്ധനെയും പ്രഗല്‍ഭരായ ബൗദ്ധ ശിക്ഷകന്മാരെയും വിളിക്കാന്‍ ഉപയോഗിച്ചിരുന്ന പദമായിരുന്നു ‘അയ്യപ്പന്‍’.

ദക്ഷിണ ഇന്ത്യക്കാര്‍ ഇന്നും ആശ്ചര്യസൂചകമായി ‘അയ്യോ’, ‘അയ്യാ’ എന്നും, (പ്രതിവിപ്ലവത്തില്‍) negative പദമായി അതിനെ ‘അയ്യേ’, അയ്യം (അഴുക്ക) എന്നിങ്ങനെ ഉപയോഗിക്കുന്നു. 1930 കളില്‍ ചില ഉത്സവങ്ങളില്‍ ‘അരുംപോരുള്‍ അയ്യോ, ഹേ പുത്താ’ അതായത് ‘ശ്രേഷ്ഠനായ പിതാവേ, ഹേ ബുദ്ധാ’ എന്ന് വിളിക്കാറുണ്ടായിരുന്നു. പാലിയിലെ ബുദ്ധന്‍ എന്ന പദത്തെ പുത്തന്‍ (പുതിയ മനുഷ്യന്‍) എന്നും, ബുദ്ധനെ പുത്തനച്ചന്‍ എന്നും പറയുന്നു. ശാസ്താവ് എന്ന പദത്തെയും അതിന്‍റെ നാനാപദങ്ങളെയും ഇപ്രകാരം ചേരളരാജ്യത്ത് സാര്‍വത്രികമായി ഉപയോഗിച്ചിരുന്നു. ശാസ്താവായ ബുദ്ധന്‍റെയും, സംഘത്തിന്‍റെ പ്രതീകമായ അവലോകീതീശ്വര ബുദ്ധന്‍റെയും വിഗ്രഹങ്ങള്‍ പത്മാസന, അര്‍ദ്ധപത്മാസന, ചിനമുദ്രകളില്‍ കാണാം. ശാസ്താംകോവിലുകളില്‍ ഏറ്റവും പ്രഥാനപ്പെട്ടതും പ്രാചീനവുമായ ശബരിമല (ശിബിര്‍ കേന്ദ്രം) പില്‍കാലത്ത് അത് തീര്‍ഥാടന കേന്ദ്രമായി മാറുകയായിരുന്നു. തീര്‍ഥാടനത്തിന് അനുയോജ്യമായ ധനു-മകര മാസങ്ങളില്‍ തീര്‍ഥാടകര്‍ എത്തുന്നത് വ്യക്തികളായും ഗ്രൂപ്പ്‌കളായുമായിരുന്നു. ഗ്രൂപ്പുകളെ നയിച്ചിരുന്നത് ഉപാദ്ധ്യന്മാരായിരുന്നു (preceptors). പഞ്ചശീലങ്ങള്‍ ആചരിച്ചും, കഠിന നിഷ്ഠയോടെ ലൌകിക സുഖങ്ങളെ ത്വേജിച്ചും അവിടേക്ക് ആയിരങ്ങള്‍ ബുദ്ധ-ധമ്മ-സംഘ ശരണംവിളികളോടെ ദക്ഷിണഇന്ത്യയുടെ നാനാ ഭാഗങ്ങളില്‍ നിന്ന് എല്ലാ വര്‍ഷവും എത്തുന്നു. പത്താം നൂറ്റാണ്ടിന്‍റെ അവസാനം വരെ ശബരിമലയിലെ (പൊന്നമ്പലമേട് – മാളികപുറം) തീര്‍ഥാടന കേന്ദ്രത്തിന്‍റെ ചുമതല ശാസ്താവ് അഥവാ അയ്യപ്പന്‍ എന്ന് വിളിക്കപ്പെടുന്ന ബൗദ്ധ ശിക്ഷകര്‍ക്കായിരുന്നു.

ഇനി ശ്രീ അയ്യപ്പന്‍ ആരെന്ന് നോക്കാം.

ഹിന്ദു പുരാണകഥയില്‍ അയ്യപ്പനെ പരിചയപ്പെടുത്തുന്നത് ആ വ്യക്തിയെ തേജോവധം ചെയ്യുന്ന രീതിയിലാണ് കാണപ്പെടുന്നത്. ചുരുക്കി വിവരിക്കാം, പാലാഴിമഥനത്തില്‍ അസുരന്മാര്‍ കൈക്കലാക്കിയ ‘അമൃതിനെ’ ദേവന്മാര്‍ക്ക് വീണ്ടെടുത്തു നല്‍കാനായി വിഷ്ണു വിശ്വമോഹിനിയുടെ (അഭിസാരികയുടെ) രൂപത്തില്‍ അവതാരമെടുത്തു. വിശ്വമോഹിനിയുടെ (വിഷ്ണുവിന്‍റെ) വശ്യസുന്ദര രൂപത്തില്‍ ശിവന്‍ ആകര്‍ഷിക്കപ്പെട്ടു. വിശ്വമോഹിനിയുടെ തുടയില്‍ ശുക്ലസ്ഖലനം സംഭവിക്കുകയും അവിടെനിന്ന് ശിവനു ഒരു പുത്രന്‍ ജനിക്കുകയും ചെയ്തു. (ഹരിഹര പുത്രന്‍ എന്ന് വിളിക്കപെടുന്നു). തുടര്‍ന്ന് ശബരിമലയിലെ വനത്തില്‍ നവജാതശിശുവിനെ ഉപേക്ഷിച്ചു. പന്തളം രാജാവിന്‍റെ വേട്ടയാടല്‍ പര്യടനത്തിനിടെ ആ ശിശുവിനെ കണ്ടെത്തുകയും വളര്‍ത്തുമകനായി ശുശ്രൂഷിക്കുകയും ധര്‍മ്മശാസ്താ രാജാവായി അവരോധിക്കുകയും ചെയ്തു… ശിവനും വിഷ്ണുവിനെ പോലെ ശക്തരായ ഹിന്ദു ദൈവങ്ങള്‍ക്ക് അനുയോജ്യമായ ലൈഗിക പങ്കാളിയെ ലഭിക്കാത്തതും (ലക്ഷ്മി, പാര്‍വതി ഉണ്ടായിട്ടും) അറപ്പും വെറുപ്പും ഉളവാക്കുന്ന യുക്തിക്ക് നിരക്കാത്ത തുടയില്‍ നിന്നുള്ള പുത്രജന്മം ഉച്ചത്തില്‍ പറയുന്നത്, ശൈവ-വൈഷ്ണവ cult കള്‍ കേരളത്തില്‍ ബുദ്ധിസ്സത്തിന് അധ:പതനം സംഭവിച്ചു തുടങ്ങിയ കാലഘട്ടത്തില്‍ ശബരിമല വിഹാരവും അവിടത്തെ വരുമാനവും കൈക്കലാക്കാനുള്ള പ്രയത്നങ്ങളുടെ കഥയാണ്‌. പിന്‍തലമുറകള്‍ ഈ കഥയുടെ ആധികാരികതയെ ചോദ്യംചെയ്യാതെ അംഗീകരിച്ചു വിശ്വസിച്ചു പോരുന്ന അജ്ഞതയെ കേരള ചരിത്രകാരന്‍ കെ. എന്‍. ഗോപാലന്‍ പിള്ളയുടെ കേരളമാഹാചരിത്രത്തില്‍ ഉപസംഹരിക്കുന്നത്‌ ഇങ്ങനെയാണ്. ഇന്ന് ഹിന്ദു ഐതീഹങ്ങളില്‍ അയ്യപ്പനെ പരിചയപ്പെടുത്തുന്ന മ്ലേച്ചവും അപഹാസ്യവുമായ ഐതീഹ-കെട്ടുകഥകളില്‍ നിന്ന് ഭിന്നമായി ചരിത്രത്തില്‍ അദേഹത്തിന് വലിയ സ്ഥാനമുണ്ട്.

ഇനി ശാസ്താവ് എന്ന അയ്യപ്പനെ ചരിത്രത്തിലൂടെ നോക്കാം.

മധുരയിലെ പ്രാചീന പാണ്ട്യന്‍ വംശാവലിയിലെ അംഗമായ പന്തളം രാജവിന്‍റെ മൂലവംശം വസിച്ചിരുന്നത് കുറ്റാലം എന്ന പ്രദേശത്തായിരുന്നു. 856 AD യില്‍ ശിവകാശിയിലെ മറവ അധികാരികളും ശിവഗംഗയും ബലാത്ക്കാരമായി അവിടെന്നിന്ന് ആട്ടിയോടിക്കുകയും, തുടക്കത്തില്‍ സഹ്യപര്‍വ്വത്തില്‍ റാന്നി ഭാഗത്തായി (150 വര്‍ഷങ്ങളോളം ഏതാണ്ട് 1006 AD വരെ) അഭയാര്‍ത്തികളായി കുടിയേറുകയും, പില്‍ക്കാലത്ത് പന്തളം കേന്ദ്രികരിച്ച് നാട്ടുരാജ്യആസ്ഥാനം പണിയുകയുമായിരുന്നു. പി. ആര്‍. രാമ വര്‍മ്മയുടെ ‘അയ്യപ്പ ചരിത്രത്തില്‍’ പറയുന്നത്, ശാസ്താവ് അയ്യപ്പന്‍ ജനിച്ചത് 1006 AD ക്ക് ശേഷമാകാം. പൊന്നമ്പലമേട്ടിലെ മഹായാന സമ്പ്രദായത്തിലെ അനുയായിയായിരുന്ന വിഹാഹിതനായ യോഗിക്ക് ജനിച്ച പുത്രനായിരുന്നു അയ്യപ്പന്‍. ആയോധനകലകള്‍ അഭ്യസിച്ച അയ്യപ്പനെ പന്തളം രാജാവിന്‍റെ സൈന്യത്തില്‍ സേവനമനുഷ്ഠിക്കാന്‍ അയക്കുകയായിരുന്നു. അയ്യപ്പനെ ചേകവന്‍ എന്ന് വിളിക്കുന്നതില്‍ കേരളത്തിലെ ഈഴവ സമൂഹവുമായി വളരെ അടുത്ത ബന്ധമുണ്ട്. രാഷ്ട്രീയ-സാമൂഹിക വിഷയങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടും ചെറിയ ചെറിയ എതിരാളി ഗ്രൂപ്പുകളുമായി സംഘട്ടനങ്ങള്‍ ഉണ്ടാകുമ്പോള്‍ ഒറ്റക്കൊറ്റക്കോ കൂട്ടമായോ അംഗംവെട്ടുന്നവരായിരുന്നു (ഈഴവ പയറ്റു ആയോധനകല) ചേകവന്മാര്‍. അയ്യപ്പനെ ഈഴവപയറ്റു അഭ്യസിപ്പിച്ചിരുന്നത് തണ്ണീര്‍മുക്കം ചിറപ്പാഞ്ചിറയിലെ ആശാനായിരുന്നു (മൂപ്പില്‍). ചെമ്പകശേരിയില്‍ മൂപ്പില്‍ ഗുരുക്കന്മാര്‍ക്ക് ഒട്ടേറെ കളരിപുരങ്ങള്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു. പല നാട്ടുരാജ്യങ്ങളുടെ സൈന്യത്തിന് മൂപ്പില്‍ ആശാനായിരുന്നു, തന്നയുമല്ല അവര്‍ സാമ്പത്തികമായും ശക്തരുമായിരുന്നു. മൂപ്പില്‍ അയ്യപ്പന്‍റെ സന്തത സഹാവാസിയായിരുന്നു. അദ്ദേഹം അയ്യപ്പനെ മറ്റ് യോദ്ധാക്കളോടൊപ്പം പരീക്ഷണപോരിന് കളത്തില്‍ ഇറക്കിയിരുന്നില്ല. കാരണം, അക്കാലത്ത് മറവന്മാര്‍ ശബിരമല ആക്രമിച്ച് സമ്പത്ത് കൊള്ളയടിക്കുന്നതിനെ നേരിടാനും ശബരിമലയെ തിരിച്ചുപ്പിടിക്കാനും അയ്യപ്പന് ശക്തി സംഗ്രഹിക്കാന്‍ മൂപ്പില്‍ തല്‍പ്പരനായിരുന്നു.

അതിനിടക്ക് മൂപ്പിലിന്‍റെ സുന്ദരിയായ മകള്‍ പൊന്‍കുടിയുമായി അയ്യപ്പന്‍ പ്രണയത്തിലായി. അവള്‍ അയ്യപ്പന്‍റെ കായിക ബലത്തിലല്ല ആകൃഷ്ടയായത്‌, മറിച്ച് ശബരിമല കേന്ദ്രത്തെ തിരിച്ചുപിടിക്കാനുള്ള ദൗത്യവും അദ്ദേഹത്തിന്‍റെ ധാര്‍മിക അന്വേഷണത്തിലുമായിരുന്നു പൊന്‍കുടിക്ക് താല്‍പര്യം തോന്നിയത് എന്ന് പറഞ്ഞു. അവരുടെ പ്രേമബന്ധത്തെ കുറിച്ച് ‘ഇഴോത്തിശേഷം’ (ഇഴവ പെണ്‍കൊടിയുമായുള്ള തുടര്‍സംഭവങ്ങള്‍) എന്ന് ശീര്‍ഷകത്തില്‍ അനവധി പാട്ടുകളില്‍ കാണപ്പെടുന്നു. ആ പ്രണയനന്തരം മൂപ്പിലും തന്‍റെ യോദ്ധാക്കളും അയ്യപ്പനിലൂടെ കണ്ട ദൌത്യം ഉപേക്ഷിച്ചു. എന്നാല്‍ അയ്യപ്പന്‍ തന്‍റെ തരുണിയോടുള്ള പ്രതിജ്ഞ ത്വേജിച്ച്കൊണ്ട്, പ്രതിജ്ഞാബദ്ധതയോടെ എരുമേലിയിലെക്ക് തന്‍റെ സൈന്യവുമായി പ്രയാണം ചെയ്തു. എരുമേലിയില്‍ കോട്ടപ്പടി എന്ന സ്ഥലത്ത് തന്‍റെ ഉറ്റ ചങ്ങാതിയായ അലിക്കുട്ടിയുടെയും ഫാത്തിമയുടെയും (പാത്തുമ്മ) മകനായ ബാബര്‍ (വാവര്‍) റിനെ കാണാന്‍ പോയി. അവിടെ യുദ്ധത്തിന് ആവശ്യമായ സന്നാഹങ്ങള്‍ വാവരും സംഘവും ഒരുക്കിയിട്ടുണ്ടായിരുന്നു.

അതിനുമുമ്പ് അവിടത്തെ മലനിരകളില്‍ വാവര്‍ കവര്‍ച്ചാസംഘത്തിന്‍റെ നേതാവും അറബ് വ്യാപാരികളുമായി ബന്ധമുള്ള ആളായിരുന്നു. ഒരിക്കല്‍ വാവരും അയ്യപ്പനും യുദ്ധത്തിന് വെല്ലുവിളിക്കുകയും, ദ്വന്ദയുദ്ധത്തിനോടുവില്‍ അവര്‍ വിശ്വസ്തരായ ചങ്ങാതിമാരാകുകയും ചെയ്തു. അങ്ങനെ അയ്യപ്പനും, മൂപ്പിലും, വാവരും സഖ്യ ചേര്‍ന്ന് ശബരിമല കേന്ദ്രത്തിനെ നിയന്ത്രിച്ചിരുന്ന മറവന്മാരുടെ തമിഴ് പ്രദേശത്തിലുള്ള അഴുതക്ക് സമീപം ഇഞ്ചിപാറയിലെ കോട്ട വളയുകയും ഓര്‍ക്കാപുറത്തുള്ള ആക്രമണത്തിലൂടെ മരവന്മാരെ കീഴ്പ്പെടുത്തി അവരെ തുരത്തിയോട്ടിച്ചു. അതില്‍പിന്നെ അയ്യപ്പന്‍ ശരംകുത്തി എന്ന് പറയപ്പെടുന്ന സ്ഥലത്ത് ഒരു ആലിന്‍റെ ചുവട്ടില്‍ ആയുധം വെച്ചുപേക്ഷിക്കുകയും, ശബരിമല കേന്ദ്രത്തിലേക്ക് നടന്നുനീങ്ങി. പന്തളം രാജാവിന്‍റെ ഭരണസമതിക്ക് അതിന്‍റെ ചുമതല ഏല്‍പ്പിക്കുകയും, കുറേനാള്‍ അവിടെ ചിലവഴിക്കുകയും ചെയ്തു. ആ അവസരത്തില്‍ പൊന്‍കുടി തന്‍റെ ചെറിയ സൈന്യവുമായി അയ്യപ്പനെ തേടിയെത്തിയപ്പോള്‍ ഒരക്ഷരം പോലും ഉരിയാടാതെ ധ്യാനാവസ്ഥയില്‍ ഇരിക്കുന്ന അയ്യപ്പനെയാണ് കണ്ടത്. ആത്മീയ പങ്കാളിത്തം മാത്രം പ്രതിജ്ഞ ചെയ്തിരുന്ന പൊന്‍കുടിയെ പൊന്നമ്പലമേട്ടിലെ ഭിക്ഷുണി സംഘത്തിന്‍റെ മടത്തിലെക്ക് അയ്യപ്പന്‍ അയക്കുകയായിരുന്നു ചെയ്തത്. അവര്‍ അപ്രകാരം അത് അനുസരിക്കുകയും, അതിന്‍റെ സൂചകമായി എല്ലാ വര്‍ഷവും മകരമാസം ഒന്നാംതിയതി ദീപം കത്തിക്കുകയും, അത് പില്‍ക്കാലത്ത് ഒരു ആചാരമായി രൂപപ്പെടുകയും ചെയ്തു. അയ്യപ്പന്‍ ശ്രീലങ്ക സന്ദര്‍ശിക്കാന്‍ തീരുമാനിക്കുകയും, പടച്ചട്ട മാറ്റി ഭിക്ഷു വേഷത്തില്‍ അവിടെ എത്തുയും ചെയ്തു. ചില കഥകളില്‍ പറയുന്നത് അദ്ദേഹം അവിടെ ഒരു രാജകുടുംബത്തിലെ യുവറാണിയെ വിവാഹം ചെയ്തുവെന്നും, പിന്നീട് നിര്‍വാണ പ്രാപ്തിക്കായി പ്രതിജ്ഞ എടുക്കുകയും ഒരു ബ്രഹുത്തായ വിഹാറിലേക്ക് പോകുകയും ചെയ്തുവെന്നാണ്. ബുദ്ധന്‍റെ 18 നാമങ്ങളില്‍ ഒന്നാണ് ‘ശാസ്താവ്’. ബുദ്ധനെ തന്നെയാണ് അയ്യപ്പന്‍ എന്ന് പറയുന്നതും.

എന്നാല്‍ ഇവിടെ പറയുന്ന അയ്യപ്പന്‍ ഒരു യോദ്ധാവായായ മനുഷന്‍റെ പേര് മാത്രമാണ്. അദ്ദേഹം ശബരിമലയും പൊന്നമ്പലമേടും തിരിച്ചുപിടിക്കുന്നതില്‍ മുഖ്യ പങ്കുവഹിക്കുകയും ബൗദ്ധ ധാര്‍മിക ജീവിതത്തിലേക്ക് പ്രവേശിച്ച വ്യക്തിയുമായിരുന്നു. ജാതിയുടെയോ മതത്തിന്‍റെയോ വേര്‍തിരിവില്ലാതെ വാവരുമായുള്ള സൗഹൃദവും നല്ല ഉദ്ദേശത്തോടെയുള്ള യുദ്ധവും തികഞ്ഞ ബൗദ്ധ മനസ്സിനെയാണ് ചൂണ്ടികാണിക്കുന്നത്. 1950 കളില്‍ ടി. കെ. നാരായണ പിള്ളയുടെ ദുസ്സഹമായ ഭരണ സമയത്ത്, ചില ഗൂഡാലോചനയുടെ ഭാഗമായി ശിഷിക്കില്ലെന്ന ഉറപ്പുനല്‍കി കൊണ്ട് ചില ക്രിസ്ത്യന്‍ മതഭ്രാന്തന്മാരാല്‍ പുരാതന ക്ഷേത്രത്തെ കത്തിച്ച് നശിപ്പിക്കുകയും അതിനുള്ളിലെ ശാസ്താ വിഗ്രഹത്തെ അടിച്ചുതകര്‍ക്കുകയും ചെയ്യിച്ചു. പിന്നീട് ക്ഷേത്രത്തിന്‍റെ രൂപകല്‍പന തന്നെ മുഴുവനായി മാറ്റുകയും, പുതുതായി സ്ഥാപിച്ച ശാസ്തവിഗ്രഹിത്തിന് പഴയതിന്‍റെ ഏകദേശ രൂപം മാത്രമേ നല്‍കിയുള്ളൂ.

അയ്യപ്പന്‍ എന്നാല്‍ ബുദ്ധ ബോധിസത്വനായാണ്‌ മഹായാനികള്‍ പരിഗണിക്കുന്നത്. അത് അര്‍ദ്ധ പത്മാസന മുദ്രയിലുള്ളതും, അവലോകീതീശ്വരയുടെ വലതുകൈ ചിന്നമുദ്രയും, ഇടതുകൈലെ നാല് വിരളുകള്‍ നാല് ‘അയ്യ സത്യ’ങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. ബുദ്ധിസ്സത്തിന്‍റെ വിദ്യാര്‍ഥിയും സോഷിയോ–അന്ത്രോപോളജിസ്റ്റ് കൂടിയായ ഡോ. എ. അയ്യപ്പന്‍ ശബരിമലയിലെ ശാസ്ത വിഗ്രഹത്തെ തിരിച്ചറിഞ്ഞത് ‘സാമന്തഭദ്ര ബോധിസത്വ’ (സംരക്ഷകന്‍) രൂപവുമായി സാദൃശ്യമുണ്ടെന്നാണ്. കേസരി ബാലകൃഷ്ണ പിള്ളയുടെ അഭിപ്രായത്തില്‍ ശാസ്താവിനു അവലോകീതേശ്വര ബോധിസത്വനില്‍ ‘മഹാ-സത്വ ബോധിസത്വന്‍’ (എല്ലാ ബോധിസത്വന്മാരെയും സംരക്ഷിക്കുന്നവന്‍) എന്ന് നാമമാണുള്ളത്.

ധര്‍മ്മശാസ്താവ് എന്നാല്‍ ‘ധമ്മത്തെ സംരക്ഷിക്കുന്നവന്‍’ എന്ന അര്‍ത്ഥം കൂടിയുണ്ട്. ഇന്ന് നടമാടുന്ന തീര്‍ഥാടന പര്യടനം ബ്രഹ്മാണാധിപത്യത്തിന്‍റെ മൂര്‍ച്ചവസ്ഥയില്‍ ഏകദേശം 250 വര്‍ഷങ്ങള്‍ക്ക് മുമ്പ് തുടങ്ങിവെച്ചവയാണ്. വാവരുടെ പിന്‍ഗാമികള്‍ക്ക് തങ്ങളുടെ പള്ളിയില് ആരാധന നടത്താനുള്ള അവകാശം ഉണ്ടെന്ന് കാണിക്കാന്‍ 1708 AD യിലെ ചില തെളിവികള്‍ കേരള ഹൈകോടതിയിലും തുടര്‍ന്ന് സുപ്രീംകോടതിയില്‍ നിന്ന് ചില വിശിഷ്ട്ട ബഹുമതി സൂചകമായ ആചാരങ്ങള്‍ നടത്താനുള്ള അനുമതിയും വാങ്ങിയിട്ടുണ്ട്. സന്നിധാനത്തെ പ്രതീതാത്മക 18 പടികള്‍ സൂചിപ്പിക്കുന്നത്, നാല് അയ്യ സത്യങ്ങള്‍, 8 അഷ്ട്ടാഗ മാര്‍ഗ്ഗങ്ങള്‍, ത്രിരത്നങ്ങള്‍ (ബുദ്ധ-ധമ്മ-സംഘ), മൂന്ന് ചിത്ത ഭാവനകള്‍ (കരുണ-മോധിത-മൈത്രി) എന്നിങ്ങനെ. (ഹിന്ദുക്കള്‍ ഇന്ന് 18 പടികള്‍ക്ക് നല്‍കുന്ന അര്‍ത്ഥങ്ങള്‍ തട്ടികൂട്ടി ഉണ്ടാക്കിയവയാണെന്ന് പരിശോധിച്ചാല്‍ മനസ്സിലാകും). ബുദ്ധന്‍റെ 18 പേരുകളെയും അത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു. അയ്യപ്പനെ ക്ഷത്രീയനാക്കിയും ഓരോ ചിന്നങ്ങളും അടയാളങ്ങളും നാമങ്ങളും പുനര്പ്രതിഷ്ട്ടിച്ചും ചേതിച്ചും ദുര്‍വ്യാഖ്യാനം ചെയ്തും ചരിത്രസത്യത്തെ തിരിച്ചറിയാനോ കണ്ടെത്താനോ സാധിക്കാത്ത വിധത്തില്‍ കാര്യങ്ങളെ മാറ്റപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, പൊതുജനം തങ്ങളുടെ കാര്യങ്ങളെ മാറ്റപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, പൊതുജനം തങ്ങളുടെ അജ്ഞതയാല്‍ ബ്രാഹ്മണിക്കല്‍-സവര്‍ണ്ണ വ്യവസ്ഥയെ പരിപാലിച്ചു പോരുകയാണ്…

തീവ്രവവാദികളുടെ പ്രതിഷേധം ചരിത്രത്തിലൂടെ:

1829: ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയിലെ സതിനിരോധനത്തിനെതിരെ ബ്രാഹമണരുടെ എതിര്‍പ്പ്.
‘നിരോധിച്ചാലും ഞങ്ങളുടെ വീട്ടിലെ സ്ത്രീകളെ നിര്‍ബന്ധിച്ച് രഹസ്യമായി സതി അനുഷ്ഠിപ്പിക്കും. ഭാരതീയ പാരമ്പര്യം സംരക്ഷിക്കും.’

1884: ഇന്ത്യയില്‍ അടിമത്തം നിരോധിച്ചപ്പോള്‍:
‘ജാതി അടിമത്തം സവര്‍ണ്ണരുടെ അവകാശമാണ്. ഞങ്ങളത് നിലനിര്‍ത്തും.’

1856: വിധവാ പുനര്‍വിവാഹ ബില്ല് പാസ്സാക്കിയപ്പോള്‍:
‘വിധവകള്‍ വിവാഹിതരാകുന്നതിനെ തടയും. വിധവകള്‍ തല മൊട്ടയടിക്കണം. വെള്ളവസ്ത്രം ധരിച്ച് വീട്ടിലിരിക്കണം.

1859: ചാന്നാര്‍ സ്ത്രീകള്‍ക്ക് മാറ് മറയ്ക്കാനുള്ള അവകാശം നല്‍കിയപ്പോള്‍, മത തീവ്രവാദികൾ പറഞ്ഞത്:
‘ചാന്നാര്‍ സ്ത്രീകള്‍ മാറ് മറച്ച് തെരുവിലിറങ്ങിയാല്‍ ബ്‌ളൗസ് വലിച്ചുകീറും. മേല്‍വസ്ത്രം ധരിച്ച് തെരുവില്‍ നടക്കാന്‍ അനുവദിക്കില്ല.’

1891 : പെണ്‍കുട്ടികളുടെ വിവാഹപ്രായം പന്ത്രണ്ടുവയസ്സാക്കി ‘Age of consent bill’ വന്നപ്പോള്‍ അവർ പറഞ്ഞത്;
‘ഞങ്ങളുടെ പെണ്‍കുട്ടികളുടെ വിവാഹകാര്യത്തില്‍ ഇടപെടാന്‍ സര്‍ക്കാരിന് അവകാശമില്ല. അത് പരമ്പരാഗത ആചാരങ്ങള്‍ മാറ്റാന്‍ പാടില്ല.’

1936 : ‘അവര്‍ണ്ണ’, ദളിത്, ആദിവാസി വിഭാഗങ്ങള്‍ക്ക് ക്ഷേത്രത്തില്‍ കയറാനുള്ള അവകാശം ലഭിച്ചപ്പോള്‍ അവർ പറഞ്ഞു;
ജാതിസമ്പ്രദായം നൂറ്റാണ്ടുകളായി ഇന്ത്യയില്‍ നിലനില്‍ക്കുന്നതാണ്. അവര്‍ണ്ണര്‍ ക്ഷേത്രത്തില്‍ കയറുന്നതും ക്ഷേത്രത്തിനടുത്തുള്ള വഴിയിലൂടെ നടക്കുന്നതും എതിര്‍ക്കും.’

1947: ദേവദാസി സമ്പ്രദായം നിരോധിക്കുന്ന ആക്ട് പാസാക്കിയപ്പോള്‍ അവർ പറഞ്ഞു;
‘ദേവദാസികള്‍ ദേവിയുടെ ദാസിമാരാണ്. നൂറ്റാണ്ടുകളായി തുടരുന്ന ക്ഷേത്രാചാരമാണ് ‘

1950: ജാതിയമായ തൊട്ടുകൂടായ്മ അവസാനിപ്പിച്ചും, ക്രിമിനല്‍ കുറ്റമാക്കിയും ഇന്ത്യന്‍ ഭരണഘടന നിലവില്‍ വന്നപ്പോള്‍ അവർ പറഞ്ഞു;
‘ഇന്ത്യന്‍ ഭരണഘടന ഭാരതീയ പാരമ്പര്യത്തെയോ ഇന്ത്യന്‍ സംസ്‌കാരത്തെയോ പരിഗണിക്കാത്തതാണ്. അയിത്താചാരണം ജാതിവ്യവസ്ഥയുടെ അടിസ്ഥാനമാണ്.’

1955 : ഹിന്ദു മാരേജ് ആക്ട് പാര്‍ലിമെന്റില്‍ പാസാക്കിയപ്പോള്‍ അവർ പറഞ്ഞു;
‘ഞങ്ങളുടെ വീട്ടിലെ സ്ത്രീകള്‍ക്ക് സ്വത്തവകാശമോ വിവാഹമോചനത്തിനുള്ള അവകാശമോ നല്‍കില്ല. ഭാരതീയ വിവാഹത്തില്‍ ജീവിതകാലം മുഴുവന്‍ സ്ത്രീ ഭര്‍ത്താവിനെ ആശ്രയിച്ച് കഴിയണം. അതാണ് കുലസ്ത്രീകളുടെ കടമയും മഹിമയും.

1960: ക്ഷേത്രങ്ങളിലെ മൃഗബലി നിരോധിച്ചപ്പോള്‍ പൌരോഹിത്യം പറഞ്ഞത്;
‘ഭാരതത്തിലെ യാഗങ്ങളിലെല്ലാം മൃഗബലി അനുവദനീയമായിരുന്നു. അത് ആചാരത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്.”

2018: ബഹുമാനപ്പെട്ട സുപ്രീം കോടതി നിരീക്ഷണം; ശബരിമല ക്ഷേത്രം പൊതുഇടമാണ്. ‘അവനു’ പോകാമെങ്കില്‍ ‘അവള്‍’ക്കും പോകാം. സ്ത്രീകള്‍ക്ക് വിലക്കേര്‍പ്പെടുത്തുത് വിവേചനമാണ്. മതഭ്രാന്തർ പറയുന്നു;
കോടതി എന്തു പറഞ്ഞാലും 10 നും 50 നും ഇടയിലുള്ള ഞങ്ങളുടെ വീട്ടിലെ പെണ്ണുങ്ങളെ ശബരിമലയിയിലേക്ക് വിടില്ല. ജല്ലിക്കെട്ട് സമരരീതിയിൽ ഞങ്ങൾ തടയും. ഞങ്ങള്‍ തെരുവില്‍ നേരിടും. ഞങ്ങളുടെ നെഞ്ചില്‍ ചവിട്ടിയേ സ്ത്രീകള്‍ക്ക് ശബരിമലയില്‍ പ്രവേശിക്കാന്‍ കഴിയൂ’ പെണ്‍ അടിമകള്‍: ഞങ്ങള്‍ കാത്തിരിക്കാന്‍ തയ്യാറാണ്.

1893 ഈ കൂട്ടരെക്കുറിച്ച് വിവേകാനന്ദ സ്വാമികൾ അമേരിക്കയിലെ ലോകമത മഹാ സമ്മേളനത്തിൽ പറഞ്ഞത്;
“വിഭാഗീയതയും മൂഢമായ കടുംപിടുത്തവും അതിന്റെ ഭീകരസന്തതിയായ മതഭ്രാന്തുംകൂടി ഈ സുന്ദരഭൂമിയെ ദീർഘകാലമായി കയ്യടക്കിയിരിക്കയാണ്. അവ ഭൂമിയെ അക്രമം കൊണ്ട് നിറച്ചിരിക്കുന്നു. മനുഷ്യരക്തത്തിൽ പലവുരു കുതിർത്തിരിക്കുന്നു. സംസ്കാരത്തെ സംഹരിച്ചിരിക്കുന്നു. ജനതകളെ മുഴുവനോടെ നൈരാശ്യത്തിലേക്കു തള്ളിവിടുകയും ചെയ്തിരിക്കുന്നു. ഈ കൊടുംപിശാചുക്കളില്ലായിരുന്നെങ്കിൽ മനുഷ്യസമുദായം ഇതിലും വളരെയേറെ പുരോഗമിക്കുമായിരുന്നു.”

മലയാള നാടിന് പ്രബുദ്ധത ഇത്തിരിയെങ്കിലും അവശേഷിക്കുണ്ടെങ്കില്‍ അമ്പത് ശതമാനത്തിലേറെ വരുന്ന സ്ത്രീകളെ ഇപ്പോഴും ആര്‍ത്തവത്തിന്റെ പേരില്‍ പൊതു ഇടങ്ങളില്‍നിന്ന് മാറ്റിനിര്‍ത്തണമെന്ന് വാദിച്ചുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന സ്ത്രീവിരുദ്ധരായ കുറച്ച് പൌരോഹിത്യ ആണ്‍മാടമ്പികള്‍ പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടുള്ള ഹര്‍ത്താല്‍ പരാജയപ്പെടുത്തണം. സാമൂഹ്യ മാറ്റങ്ങളെ എല്ലാ കാലത്തും പിറകിലേക്ക് പിടിച്ച് വലിച്ച ക്ഷുദ്ര വിഭാഗമാണിവർ. ലോകത്തിനു മുന്നില്‍ ഇന്ത്യയെ സ്ത്രീകള്‍ക്ക് ജീവിക്കാന്‍ കൊള്ളാത്ത ഒരു സ്ഥലമാക്കി മാറ്റുന്ന കാര്യത്തില്‍ മത്സരിക്കുന്ന പ്രാകൃത മനസ്സുകളാണ് ഈ ഹര്‍ത്താലിനു പിന്നില്‍.